Konwencja wiedeńska

Konwencja wiedeńska - konwencja o ruchu drogowym, sporzadzona w Wiedniu dnia 8 listopada 1968 r.

Konwencja o ruchu drogowym,

sporzadzona w Wiedniu dnia 8 listopada 1968 r.

(Dz. U. z 1988 r. Nr 5, poz. 40 i 44)

Umawiajace sie Strony,

pragnac ułatwic miedzynarodowy ruch drogowy i zwiekszyc bezpieczenstwo na drogach przez

przyjecie jednolitych zasad ruchu,

zgodziły sie na nastepujace postanowienia:

Rozdział I

Postanowienia ogólne

Artykuł 1

Okreslenia

W celu stosowania postanowien niniejszej konwencji nizej podane okreslenia maja takie znaczenie,

jakie nadano im w niniejszym artykule:

a) okreslenie "ustawodawstwo krajowe" Umawiajacej sie Strony oznacza całokształt

praw i przepisów krajowych lub lokalnych obowiazujacych na terytorium tej

Umawiajacej sie Strony;

b) pojazd uwaza sie za bedacy w ruchu miedzynarodowym na terytorium danego

panstwa, jezeli:

i) nalezy do osoby fizycznej lub prawnej, której stałe miejsce zamieszkania

znajduje sie poza tym panstwem,

ii) nie jest zarejestrowany w tym panstwie,

iii) został czasowo wwieziony do tego panstwa;

jednakze kazda Umawiajaca sie Strona moze odmówic uznania pojazdu za bedacy w ruchu

miedzynarodowym, jezeli pojazd ten pozostaje na jej terytorium ponad jeden rok, bez dłuzszej

przerwy, której czas trwania moze byc ustalony przez te Umawiajaca sie Strone.

Zespół pojazdów uwaza sie za bedacy w ruchu miedzynarodowym, jezeli co najmniej jeden

z pojazdów tego zespołu odpowiada powyzszemu okresleniu;

c) okreslenie "obszar zabudowany" oznacza obszar obejmujacy zabudowania, do

którego wjazdy i z którego wyjazdy sa specjalnie oznaczone odpowiednimi znakami;

d) okreslenie "droga" oznacza cała powierzchnie kazdej drogi lub ulicy otwartej dla ruchu

publicznego;

e) okreslenie "jezdnia" oznacza czesc drogi zwykle uzywana do ruchu pojazdów; droga

moze składac sie z kilku jezdni wyraznie od siebie oddzielonych, na przykład za

pomoca pasa rozdzielajacego lub róznicy poziomów;

f) na jezdniach, na których boczny pas ruchu lub boczne pasy ruchu albo specjalne

drogi sa zastrzezone dla ruchu niektórych rodzajów pojazdów, okreslenie "krawedz

jezdni" oznacza dla innych uzytkowników drogi krawedz pozostałej czesci jezdni;

g) okreslenie "pas ruchu" oznacza kazdy z podłuznych pasów, na które moze byc

podzielona jezdnia, oznaczony lub nie oznaczony za pomoca podłuznych znaków na

jezdni, lecz majacy szerokosc wystarczajaca dla ruchu jednego rzedu pojazdów

samochodowych innych niz motocykle;

h) okreslenie "skrzyzowanie" oznacza kazde przeciecie sie dróg na jednym poziomie, ich

połaczenie lub rozwidlenie, łacznie z placami utworzonymi przez takie przeciecia,

połaczenia lub rozwidlenia;

i) okreslenie "przejazd kolejowy" oznacza kazde przeciecie sie na jednym poziomie

drogi z linia kolejowa lub tramwajowa o odrebnym torowisku;

j) okreslenie "autostrada" oznacza droge specjalnie zaprojektowana i zbudowana dla

ruchu samochodowego, która nie słuzy przydroznym posiadłosciom oraz która:

i) poza wyjatkami dotyczacymi punktów specjalnych lub okresów przejsciowych

ma odrebne jezdnie przeznaczone dla obu kierunków ruchu, wyraznie

oddzielone od siebie za pomoca pasa rozdzielajacego, nie przeznaczonego

dla ruchu, lub w wyjatkowych przypadkach oddzielone w inny sposób;

ii) nie przecina sie na tym samym poziomie z inna droga, torem kolejowym lub

tramwajowym albo z droga przeznaczona dla ruchu pieszego,

iii) jest specjalnie oznaczona jako autostrada;

k) okresla sie, ze pojazd jest:

i) "zatrzymany", jezeli jest unieruchomiony na czas niezbedny do wsiadania lub

wysiadania osób albo w celu załadowania lub wyładowania rzeczy,

ii) "na postoju", jezeli jest unieruchomiony z innego powodu niz koniecznosc

unikniecia kolizji z innym uzytkownikiem drogi lub z przeszkoda albo

zastosowania sie do przepisów ruchu oraz jezeli czas unieruchomienia

pojazdu nie jest ograniczony do czasu niezbednego do wsiadania lub

wysiadania osób albo do załadowania lub wyładowania rzeczy.

Jednakze Umawiajace sie Strony moga uwazac za zatrzymanie kazde unieruchomienie

pojazdu w warunkach okreslonych wyzej pod lit. ii), którego czas trwania nie przekracza

okresu ustalonego w ustawodawstwie krajowym, oraz uwazac za postój kazde

unieruchomienie pojazdu w warunkach okreslonych wyzej pod lit. i), którego czas trwania

przekracza okres ustalony w ustawodawstwie krajowym;

l) okreslenie "rower" oznacza kazdy pojazd majacy co najmniej dwa koła, napedzany

wyłacznie siła miesni osób znajdujacych sie na tym pojezdzie, w szczególnosci za

pomoca pedałów lub recznej korby;

m) okreslenie "motorower" oznacza kazdy dwukołowy lub trzykołowy pojazd zaopatrzony

w silnik spalinowy o pojemnosci skokowej nie przekraczajacej 50 cm3 (3,05 cala3),

którego najwieksza szybkosc konstrukcyjna nie przekracza 50 km (30 mil) na godzine.

Jednakze Umawiajace sie Strony stosownie do swego ustawodawstwa krajowego moga nie

uznac za motorowery takich pojazdów, które nie maja cech charakterystycznych rowerów,

dotyczacych mozliwosci ich uzywania, a w szczególnosci mozliwosci ich napedzania za

pomoca pedałów, albo których najwieksza szybkosc konstrukcyjna, ciezar lub niektóre cechy

charakterystyczne silnika przekraczaja ustalone wielkosci. Niczego w niniejszym okresleniu

nie nalezy interpretowac jako stanowiacego przeszkode do całkowitego zrównania przez

Umawiajace sie Strony motorowerów z rowerami przy stosowaniu przepisów ich

ustawodawstwa krajowego w sprawie ruchu drogowego;

n) okreslenie "motocykl" oznacza kazdy dwukołowy pojazd, z bocznym wózkiem lub bez

niego, zaopatrzony w silnik napedowy. Umawiajace sie Strony moga w swoim

ustawodawstwie krajowym zrównac z motocyklami trzykołowe pojazdy, których ciezar

własny nie przekracza 400 kg (900 funtów). Okreslenie "motocykl" nie obejmuje

motorowerów, jednakze Umawiajace sie Strony moga, pod warunkiem złozenia

oswiadczenia zgodnie z art. 54 ust. 2 niniejszej konwencji, zrównac motorowery

z motocyklami w celu stosowania niniejszej konwencji;

o) okreslenie "pojazd motorowy" oznacza kazdy pojazd drogowy wyposazony w silnik

napedowy i poruszajacy sie samodzielnie na drodze, z wyjatkiem motorowerów na

terytoriach tych Umawiajacych sie Stron, które nie zrównały motorowerów

z motocyklami, oraz z wyjatkiem pojazdów szynowych;

p) okreslenie "pojazd samochodowy" oznacza kazdy pojazd motorowy uzywany zwykle

do przewozu na drogach osób lub rzeczy albo do ciagniecia po drogach pojazdów

uzywanych do przewozu osób lub rzeczy.

Okreslenie to obejmuje trolejbusy, to znaczy pojazdy połaczone z przewodem elektrycznym,

nie jezdzace na szynach. Nie obejmuje ono pojazdów takich, jak traktory rolnicze, które sa

tylko okolicznosciowo uzywane do przewozu na drogach osób lub rzeczy albo do ciagniecia po

drogach pojazdów uzywanych do przewozu osób lub rzeczy;

q) okreslenie "przyczepa" oznacza kazdy pojazd przeznaczony do łaczenia go

z pojazdem motorowym; okreslenie to obejmuje naczepy;

r) okreslenie "naczepa" oznacza kazda przyczepe przeznaczona do sprzegania

z pojazdem samochodowym w taki sposób, ze czesc naczepy spoczywa na pojezdzie

samochodowym, a znaczna czesc ciezaru naczepy i jej ładunku obciaza ten pojazd

samochodowy;

s) okreslenie "przyczepa lekka" oznacza kazda przyczepe, której najwiekszy

dopuszczalny ciezar nie przekracza 750 kg (1650 funtów);

t) okreslenie "zespół pojazdów" oznacza złaczone ze soba pojazdy, które poruszaja sie

po drodze jako jedna całosc;

u) okreslenie "pojazd członowy" oznacza zespół pojazdów składajacy sie z pojazdu

samochodowego i naczepy sprzegnietej z tym pojazdem;

v) okreslenie "kierujacy" oznacza kazda osobe, która kieruje pojazdem samochodowym

lub innym pojazdem (równiez rowerem) albo która prowadzi droga bydło pojedynczo

lub w stadzie badz tez zwierzeta pociagowe, juczne lub wierzchowe;

w) okreslenie "najwiekszy dopuszczalny ciezar" oznacza najwiekszy ciezar

załadowanego pojazdu, okreslony jako dopuszczalny przez własciwa władze panstwa,

w którym pojazd jest zarejestrowany;

x) okreslenie "ciezar własny" oznacza ciezar pojazdu bez załogi, podróznych i ładunku,

lecz z pełnym zaopatrzeniem w paliwo oraz w narzedzia stanowiace wyposazenie

pojazdu;

y) okreslenie "ciezar pojazdu z ładunkiem" oznacza rzeczywisty ciezar pojazdu z

ładunkiem oraz z załoga i podróznymi w pojezdzie;

z) okreslenia "kierunek ruchu" oraz "odpowiadajacy kierunkowi ruchu" oznaczaja prawa

strone, jezeli zgodnie z ustawodawstwem krajowym kierujacy pojazdem jest

obowiazany wymijac inny pojazd po swojej lewej stronie; w przeciwnym razie

okreslenia te oznaczaja lewa strone;

aa) obowiazek kierujacego pojazdem "ustapienia pierwszenstwa przejazdu" innym

pojazdom oznacza, ze kierujacy nie moze kontynuowac ani podejmowac jazdy lub

manewru, gdyby to mogło zmusic kierujacych innymi pojazdami do nagłej zmiany

kierunku lub szybkosci ich pojazdów.

bb) osoby pchajace lub ciagnace wózek dziecinny, wózek dla chorego lub wózek

inwalidzki, lub kazdy inny pojazd małych rozmiarów i bez silnika, osoby prowadzace

pieszo rower lub motorower oraz inwalidzi na wózkach poruszajacych sie

z szybkoscia pieszego powinni byc uznawani za pieszych.

Artykuł 2

Załaczniki do konwencji

Załaczniki do niniejszej konwencji, a mianowicie:

załacznik 1 - Wyjatki od obowiazku dopuszczenia do ruchu miedzynarodowego

pojazdów samochodowych i przyczep,

załacznik 2 - Numer rejestracyjny pojazdów samochodowych i przyczep w ruchu

miedzynarodowym,

załacznik 3 - Znak wyrózniajacy pojazdów samochodowych i przyczep w ruchu

miedzynarodowym,

załacznik 4 - Cechy tozsamosci pojazdów samochodowych i przyczep w ruchu

miedzynarodowym,

załacznik 5 - Warunki techniczne dotyczace pojazdów samochodowych i przyczep,

załacznik 6 - Krajowe prawo jazdy oraz

załacznik 7 - Miedzynarodowe prawo jazdy,

stanowia integralna czesc niniejszej konwencji.

Artykuł 3

Obowiazki Umawiajacych sie Stron

1. a) Umawiajace sie Strony podejma własciwe srodki w celu zapewnienia zgodnosci zasad

ruchu drogowego, obowiazujacych na ich terytoriach, z istotna trescia postanowien

rozdziału II niniejszej konwencji. Zasady te, pod warunkiem ze nie beda w zadnym

punkcie sprzeczne z tymi postanowieniami:

i) moga nie zawierac tych wszystkich postanowien, które maja zastosowanie do

sytuacji nie wystepujacych na terytoriach Umawiajacych sie Stron;

ii) moga zawierac postanowienia nie przewidziane w wymienionym rozdziale II.

b) Postanowienia niniejszego ustepu nie zobowiazuja Umawiajacych sie Stron do

wprowadzania sankcji karnych za kazde naruszenie postanowien rozdziału II, które to

postanowienia przyjeły do swoich zasad ruchu drogowego.

2. a) Umawiajace sie Strony podejma równiez własciwe srodki w celu zapewnienia zgodnosci

zasad dotyczacych warunków technicznych pojazdów samochodowych i przyczep,

obowiazujacych na ich terytoriach, z postanowieniami załacznika 5 do niniejszej

konwencji; zasady te moga zawierac przepisy nie przewidziane w załaczniku 5, pod

warunkiem ze nie beda one w zadnym punkcie sprzeczne z podstawowymi zasadami

bezpieczenstwa zawartymi w tym załaczniku. Umawiajace sie Strony podejma takze

własciwe srodki w celu zapewnienia, aby pojazdy samochodowe i przyczepy

zarejestrowane na ich terytoriach odpowiadały postanowieniom załacznika 5, jezeli

maja uczestniczyc w ruchu miedzynarodowym.

b) Postanowienia niniejszego ustepu nie nakładaja zadnych zobowiazan na Umawiajace sie

Strony co do zasad dotyczacych warunków technicznych obowiazujacych na ich

terytoriach w odniesieniu do pojazdów motorowych, które nie sa pojazdami

samochodowymi w rozumieniu niniejszej konwencji.

3. Z zastrzezeniem wyjatków przewidzianych w załaczniku 1 do niniejszej konwencji Umawiajace sie

Strony sa obowiazane dopuscic do ruchu miedzynarodowego na swoich terytoriach pojazdy

samochodowe i przyczepy odpowiadajace warunkom okreslonym w rozdziale III niniejszej konwencji,

którymi kierujacy spełniaja warunki okreslone w rozdziale IV; sa one równiez zobowiazane do

uznawania dowodów rejestracyjnych, wydanych zgodnie z przepisami rozdziału III, za

zaswiadczajace, do chwili przedstawienia dowodu przeciwnego, ze pojazdy, których one dotycza,

odpowiadaja warunkom okreslonym w wymienionym rozdziale III.

4. Srodki, które zostały lub zostana podjete przez Umawiajace sie Strony badz jednostronnie, badz

w drodze umów dwustronnych lub wielostronnych w celu dopuszczenia na ich terytoriach do ruchu

miedzynarodowego pojazdów samochodowych i przyczep nie odpowiadajacych wszystkim warunkom

ustalonym w rozdziale III niniejszej konwencji oraz w celu uznawania - poza przypadkami

przewidzianymi w rozdziale IV - waznosci na ich terytoriach praw jazdy wydanych przez inna

Umawiajaca sie Strone, beda uwazane za zgodne z celami niniejszej konwencji.

5. Umawiajace sie Strony sa obowiazane dopuscic do ruchu miedzynarodowego na swoich terytoriach

rowery i motorowery odpowiadajace warunkom technicznym okreslonym w rozdziale V niniejszej

konwencji i którymi kierujacy maja swe stałe miejsce zamieszkania na terytorium innej Umawiajacej

sie Strony. adna z Umawiajacych sie Stron nie moze wymagac, aby kierujacy rowerami lub

motorowerami w ruchu miedzynarodowym mieli prawa jazdy; jednakze Umawiajace sie Strony, które

zgodnie z ustepem 2 artykułu 54 niniejszej konwencji złozyły oswiadczenia o zrównaniu motorowerów

z motocyklami, moga wymagac praw jazdy od kierujacych motorowerami w ruchu miedzynarodowym.

6. Umawiajace sie Strony zobowiazuja sie przekazywac kazdej Umawiajacej sie Stronie, na jej prosbe,

informacje niezbedne do ustalenia tozsamosci osoby, na której nazwisko pojazd samochodowy lub

przyczepa, połaczone z pojazdem samochodowym, sa zarejestrowane na ich terytoriach, jezeli

z przedstawionej prosby wynika, ze pojazd ten uczestniczył w wypadku na terytorium tej Umawiajacej

sie Strony, która wystapiła z prosba.

7. Srodki, które zostały lub zostana podjete przez Umawiajace sie Strony badz jednostronnie, badz

w drodze umów dwustronnych lub wielostronnych w celu ułatwienia miedzynarodowego ruchu

drogowego przez uproszczenie formalnosci celnych, porzadkowych i sanitarnych oraz innych

podobnych formalnosci, jak równiez srodki podejmowane w celu wzajemnego dostosowania

własciwosci oraz godzin otwarcia urzedów i placówek celnych na tym samym przejsciu granicznym

beda uwazane za zgodne z celami niniejszej konwencji.

8. adne z postanowien ustepów 3, 5 i 7 niniejszego artykułu nie narusza prawa kazdej Umawiajacej

sie Strony do podporzadkowania znajdujacych sie w ruchu miedzynarodowym na jej terytorium

pojazdów samochodowych, przyczep, rowerów, motorowerów, jak równiez kierujacych nimi oraz

pasazerów, swoim przepisom dotyczacym zarobkowego przewozu podróznych i ładunków swoim

przepisom dotyczacym odpowiedzialnosci cywilnej kierujacych, swoim przepisom celnym oraz, ogólnie

biorac, swoim przepisom dotyczacym innych dziedzin niz ruch drogowy.

Artykuł 4

Znaki i sygnały drogowe

Umawiajace sie Strony niniejszej konwencji, nie bedace Umawiajacymi sie Stronami konwencji

o znakach i sygnałach drogowych, otwartej do podpisu w Wiedniu w tym samym dniu, co niniejsza

konwencja, zobowiazuja sie, ze:

a) wszystkie znajdujace sie na ich terytoriach znaki drogowe, sygnały swietlne ruchu

oraz oznaczenia drogi beda stanowiły jednolity system;

b) liczba rodzajów znaków bedzie ograniczona i znaki beda umieszczone tylko w tych

miejscach, w których ich umieszczenie uwazane jest za pozyteczne;

c) znaki ostrzegawcze beda umieszczone w odpowiedniej odległosci od przeszkód, aby

skutecznie uprzedzały o nich kierujacych;

d) zabronione bedzie:

i) umieszczanie na znaku, jego wsporniku lub na innym jakimkolwiek urzadzeniu

słuzacym do kierowania ruchem czegokolwiek, co nie miałoby zwiazku

z trescia tego znaku lub urzadzenia; jezeli jednak Umawiajace sie Strony lub

ich organy terenowe zezwola jakiemukolwiek stowarzyszeniu nie majacemu

celów zarobkowych na umieszczenie znaków informacyjnych, to moga one

równiez zezwolic, aby godło tego stowarzyszenia było umieszczone na znaku

lub jego wsporniku, pod warunkiem ze nie pogorszy to czytelnosci znaku;

ii) umieszczanie tablic, ogłoszen, oznaczen lub urzadzen, które mogłyby byc

mylnie wziete za znaki lub inne urzadzenia słuzace do kierowania ruchem

albo mogłyby pomniejszac ich widocznosc lub skutecznosc badz tez oslepiac

uzytkowników drogi lub odwracac ich uwage i zagrazac przez to

bezpieczenstwu ruchu.

Rozdział II

Zasady ruchu drogowego

Artykuł 5

Znaczenie znaków i sygnałów drogowych

1. Uzytkownicy drogi powinni sie stosowac do przepisów podawanych przez znaki drogowe, sygnały

swietlne ruchu i oznaczenia drogi nawet wówczas, gdy przepisy te sa sprzeczne z innymi zasadami

ruchu drogowego.

2. Przepisy podawane przez sygnały swietlne ruchu maja pierwszenstwo przed przepisami

podawanymi przez znaki drogowe regulujace pierwszenstwo przejazdu.

Artykuł 6

Polecenia wydawane przez funkcjonariuszy upowaznionych do kierowania ruchem drogowym

1. Funkcjonariusze kierujacy ruchem drogowym powinni byc łatwo rozpoznawalni i widoczni z daleka,

zarówno w nocy, jak i w dzien.

2. Uzytkownicy drogi powinni stosowac sie niezwłocznie do wszystkich polecen wydawanych przez

funkcjonariuszy kierujacych ruchem drogowym.

3. Zaleca sie, aby ustawodawstwo krajowe przewidywało, ze w szczególnosci za polecenia wydawane

przez funkcjonariuszy kierujacych ruchem drogowym uwaza sie:

a) reke podniesiona pionowo: gest ten oznacza "uwaga, stój" dla wszystkich

uzytkowników drogi, z wyjatkiem kierujacych, którzy nie moga juz zatrzymac sie w

sposób dostatecznie bezpieczny; ponadto jezeli gest ten jest wykonany na

skrzyzowaniu, to nie zobowiazuje do zatrzymania sie kierowców znajdujacych sie juz

na skrzyzowaniu;

b) reke lub rece wyciagniete poziomo: gest ten oznacza sygnał "stój" dla wszystkich

zblizajacych sie uzytkowników drogi, niezaleznie od kierunku ich poruszania sie, jezeli

przecinaja oni kierunek wskazany wyciagnieta reka lub wyciagnietymi rekoma; po

wykonaniu tego gestu funkcjonariusz kierujacy ruchem drogowym moze opuscic reke

lub rece; gest ten oznacza równiez sygnał "stój" dla kierujacych znajdujacych sie

z przodu lub z tyłu funkcjonariusza;

c) poruszanie czerwonym swiatłem; gest ten oznacza sygnał "stój" dla uzytkowników

drogi, w których kierunku swiatło jest skierowane.

4. Polecenia funkcjonariuszy kierujacych ruchem drogowym maja pierwszenstwo przed poleceniami

dawanymi przez znaki drogowe, sygnały swietlne ruchu i oznaczenia drogi, jak równiez przed

zasadami ruchu.

Artykuł 7

Zasady ogólne

1. Uzytkownicy drogi powinni unikac wszelkiego zachowania, które mogłoby stanowic

niebezpieczenstwo lub utrudnienie ruchu, narazic na niebezpieczenstwo osoby albo wyrzadzic szkode

własnosci publicznej lub prywatnej.

2. Zaleca sie, aby ustawodawstwo krajowe przewidywało, ze uzytkownicy drogi powinni unikac

zakłócen ruchu lub narazania go na niebezpieczenstwo przez rzucanie, składanie lub pozostawianie

na drodze jakichkolwiek przedmiotów lub materiałów albo przez stwarzanie na niej jakiejkolwiek innej

przeszkody. Jezeli uzytkownicy drogi nie zdołali jednak uniknac spowodowania przeszkody lub

niebezpieczenstwa na drodze, sa obowiazani przedsiewziac niezbedne srodki w celu mozliwie

najszybszego ich usuniecia, a gdyby nie mogli usunac ich bezzwłocznie - w celu uprzedzenia o nich

innych uzytkowników drogi.

- Uzytkownicy drogi sa obowiazani zachowywac zwiekszona ostroznosc wobec dzieci

i inwalidów, w szczególnosci wobec niewidomych uzywajacych białej laski, oraz osób

starszych.

- Kierujacy sa obowiazani dbac o to, azeby ich pojazdy nie powodowały utrudnien dla

uzytkowników dróg i osób, zamieszkałych w poblizu dróg, w szczególnosci przez

wywoływanie hałasu, wzniecanie kurzu i wydzielanie dymu, jezeli to jest mozliwe do

unikniecia.

Artykuł 8

Kierujacy

1. Kazdy pojazd w ruchu lub zespół pojazdów w ruchu powinien miec kierujacego.

2. Zaleca sie, aby ustawodawstwo krajowe przewidywało, ze kierujacego powinny miec zwierzeta

juczne, pociagowe lub wierzchowe i z wyjatkiem ewentualnie stref specjalnie oznaczonych przy

wjezdzie do nich - bydło, pojedynczo lub w stadach.

3. Kazdy kierujacy powinien miec niezbedna sprawnosc fizyczna i psychiczna oraz byc fizycznie

i psychicznie zdolny do kierowania.

4. Kazdy kierujacy pojazdem motorowym powinien miec zasób wiadomosci oraz umiejetnosci

niezbednych do kierowania pojazdem; jednakze to postanowienie nie stanowi przeszkody do

nauczania kierowania pojazdem zgodnie z ustawodawstwem krajowym.

5. Kazdy kierujacy powinien stale panowac nad swoim pojazdem lub pedzonymi zwierzetami.

Artykuł 9

Stada

Zaleca sie, aby ustawodawstwo krajowe przewidywało, ze - z wyjatkiem dopuszczalnych odstepstw

majacych na celu ułatwienie przepedów zwierzat - stada powinny byc podzielone na czesci

o umiarkowanej długosci, oddzielone od siebie odstepami dostatecznie duzymi dla zapewnienia

wygody ruchu.

Artykuł 10

Pozycja na drodze

1. Kierunek ruchu powinien byc jednakowy na wszystkich drogach danego panstwa, z wyjatkiem,

w odpowiednich przypadkach, dróg słuzacych wyłacznie lub przewaznie do ruchu tranzytowego

miedzy dwoma innymi panstwami.

a) Z wyjatkiem przypadków bezwzglednej koniecznosci, kazdy kierujacy jest obowiazany

korzystac wyłacznie - jezeli one istnieja - z dróg, jezdni, pasów ruchu i dróg

wydzielonych, przeznaczonych do ruchu uzytkowników tej kategorii, do której sam

nalezy.

b) W razie braku przeznaczonego dla nich pasa ruchu lub wydzielonej drogi, kierujacy

motorowerami, rowerzysci i kierujacy innymi pojazdami bez silnika moga, jezeli to jest

mozliwe bez powodowania utrudnien dla innych uzytkowników drogi, wykorzystywac

kazde nadajace sie do tego pobocze odpowiadajace kierunkowi ruchu.

2. Zwierzeta poruszajace sie po jezdni powinny byc pedzone mozliwie najblizej krawedzi jezdni

odpowiadajacej kierunkowi ruchu.

3. Nie naruszajac odmiennych postanowien artykułu 7 ustepu 1, artykułu 11 ustepu 6 oraz innych

postanowien niniejszej konwencji, kazdy kierujacy pojazdem powinien, stosownie do istniejacych

okolicznosci, utrzymywac swój pojazd w poblizu krawedzi jezdni odpowiadajacej kierunkowi ruchu.

Jednakze Umawiajace sie Strony lub ich organy terenowe moga ustanowic bardziej szczegółowe

zasady dotyczace pozycji na jezdni samochodów przeznaczonych do przewozu ładunków.

4. Jezeli droga ma dwie lub trzy jezdnie, zaden kierujacy nie powinien korzystac z jezdni przeciwnej do

tej, która odpowiada kierunkowi ruchu.

5. a) Na jezdniach dwukierunkowych o co najmniej czterech pasach ruchu zaden kierujacy

nie powinien zajmowac pasów ruchu połozonych całkowicie na połowie jezdni

przeciwnej do tej, która odpowiada kierunkowi ruchu.

b) Na jezdniach dwukierunkowych o trzech pasach ruchu zaden kierujacy nie powinien

zajmowac pasa ruchu połozonego przy krawedzi jezdni przeciwnej do tej, która

odpowiada kierunkowi ruchu.

Artykuł 11

Wyprzedzanie i jazda w rzedzie

1. a) Wyprzedzanie powinno odbywac sie po stronie przeciwnej do tej, która odpowiada

kierunkowi ruchu.

b) Jednakze wyprzedzanie powinno sie odbywac po stronie odpowiadajacej kierunkowi

ruchu, gdy kierujacy, który jest wyprzedzany, po zasygnalizowaniu swojego zamiaru

skrecenia na strone jezdni przeciwna do tej, która odpowiada kierunkowi ruchu,

skierował swój pojazd lub zwierzeta w te strone w celu wjazdu na inna droge, wjazdu

do przydroznej posiadłosci lub zatrzymania sie na tej stronie.

2. Przed wyprzedzeniem kazdy kierujacy, nie naruszajac postanowien artykułu 7 ustepu 1 i artykułu 14

niniejszej konwencji, powinien upewnic sie:

a) ze zaden kierujacy, jadacy za nim, nie rozpoczał manewru wyprzedzenia go;

b) ze kierujacy jadacy przed nim na tym samym pasie ruchu nie zasygnalizował swego

zamiaru wyprzedzenia innego pojazdu;

c) ze pas ruchu, który zamierza zajac, jest wolny na wystarczajacej długosci, tak aby -

uwzgledniajac róznice miedzy szybkoscia swego pojazdu w czasie wyprzedzania

a szybkoscia wyprzedzanych uzytkowników drogi - jego manewr nie stwarzał

niebezpieczenstwa lub utrudnienia ruchu z przeciwnego kierunku;

d) ze bedzie mógł zajac pozycje okreslona w artykule 10 ustepie 3 niniejszej konwencji

bez przeszkadzania wyprzedzanemu uzytkownikowi lub wyprzedzanym uzytkownikom

drogi, z wyjatkiem przypadku, gdy korzysta z pasa ruchu zamknietego dla ruchu

z przeciwnego kierunku.

3. Stosownie do postanowien ustepu 2 niniejszego artykułu na jezdniach dwukierunkowych

wyprzedzanie jest zabronione, w szczególnosci przy zblizaniu sie do wierzchołka wzniesienia oraz

jezeli widocznosc jest niedostateczna i na zakretach, chyba ze w tych miejscach pasy ruchu sa

wyznaczone podłuznymi znakami na jezdni i wyprzedzanie jest wykonywane bez opuszczania pasów

ruchu, na które wjazd z przeciwnego kierunku jest zabroniony.

4. Podczas wyprzedzania kazdy kierujacy powinien pozostawic z boku dostatecznie szeroki odstep od

wyprzedzanego uzytkownika lub uzytkowników drogi.

5. a) Na jezdniach majacych co najmniej dwa pasy ruchu przeznaczone do ruchu

w kierunku jego jazdy kierujacy, w razie potrzeby podjecia nowego manewru

wyprzedzania natychmiast lub wkrótce po zajeciu pozycji okreslonej w artykule 10

ustepie 3 niniejszej konwencji, moze - dla wykonania tego manewru i pod warunkiem

upewnienia sie, ze to nie narazi na wieksze utrudnienie kierujacych szybszymi

pojazdami jadacymi za nim - pozostac na pasie ruchu zajetym przez niego podczas

pierwszego wyprzedzania.

b) Jednakze Umawiajace sie Strony lub ich organy terenowe moga nie stosowac

postanowien niniejszego ustepu do kierujacych rowerami, motorowerami,

motocyklami i pojazdami, które nie sa pojazdami samochodowymi w rozumieniu

niniejszej konwencji, a takze do kierujacych pojazdami samochodowymi, których

najwiekszy dopuszczalny ciezar przekracza 3500 kg (7700 funtów) lub których

najwieksza szybkosc konstrukcyjna nie przekracza 40 km (25 mil) na godzine.

6. Jezeli maja zastosowanie postanowienia ustepu 5 lit. a) niniejszego artykułu i natezenie ruchu jest

takie, ze pojazdy nie tylko zajmuja cała szerokosc jezdni przeznaczonej do ruchu w kierunku,

w którym sie poruszaja, lecz takze jada z szybkoscia zalezna od szybkosci poprzedzajacego pojazdu

poruszajacego sie w danym rzedzie, to:

a) bez naruszania postanowien ustepu 9 niniejszego artykułu jazda pojazdów na jednym

pasie ruchu z wieksza szybkoscia niz na innym pasie nie bedzie uwazana za

wyprzedzanie w rozumieniu niniejszego artykułu;

b) (12) kierujacy nie jadacy na pasie ruchu połozonym najblizej krawedzi jezdni

odpowiadajacej kierunkowi ruchu moze zmienic pas ruchu tylko w celu wykonania

skretu w prawo lub w lewo albo w celu postoju, z wyjatkiem zmian pasa ruchu

dokonywanych przez kierujacych zgodnie z ustawodawstwem krajowym, wynikajacym

z zastosowania postanowien ustepu 5 lit. b) niniejszego artykułu.

7. Jezeli pasy ruchu sa wyznaczone na jezdni liniami podłuznymi, zabrania sie kierujacym - jazdy

w taki sposób, aby te linie znajdowały sie pomiedzy kołami w czasie jazdy w rzedzie opisanej w ust. 5

i 6 niniejszego artykułu.

8. Nie naruszajac postanowien ustepu 2 niniejszego artykułu oraz innych ograniczen dotyczacych

wyprzedzania na skrzyzowaniach i przejazdach kolejowych, które Umawiajace sie Strony lub ich

organy terenowe moga wprowadzic, zaden kierujacy nie powinien wyprzedzac pojazdu innego niz

dwukołowy rower, dwukołowy motorower lub dwukołowy motocykl bez bocznego wózka:

a) bezposrednio przed skrzyzowaniem lub na skrzyzowaniu innym niz skrzyzowanie

z ruchem okreznym, z wyjatkiem przypadku:

i) przewidzianego w ustepie 1 lit. b) niniejszego artykułu;

ii) gdy droga, po której porusza sie wyprzedzajacy, ma pierwszenstwo na

skrzyzowaniu;

iii) gdy ruch na skrzyzowaniu jest kierowany przez funkcjonariusza kierujacego

ruchem drogowym lub przez sygnały swietlne ruchu;

b) bezposrednio przed przejazdami kolejowymi lub na przejazdach kolejowych bez zapór

i półzapór, z wyjatkiem przypadków, kiedy ruch drogowy jest w tych miejscach

regulowany sygnalizacja swietlna ruchu, uzywana na skrzyzowaniach.

9. Pojazd nie powinien wyprzedzac innego pojazdu zblizajacego sie do przejscia dla pieszych,

wyznaczonego znakami na jezdni lub oznaczonego jako takie, albo pojazdu zatrzymanego

bezposrednio przed tym przejsciem, lecz jechac z dostatecznie zmniejszona szybkoscia

umozliwiajaca natychmiastowe zatrzymanie pojazdu, jezeli pieszy znajduje sie na przejsciu. adne

z postanowien niniejszego ustepu nie powinno byc interpretowane jako uniemozliwiajace

Umawiajacym sie Stronom lub ich organom terenowym wprowadzenie zakazu wyprzedzania

w okreslonej odległosci od przejscia dla pieszych lub nałozenia surowszych wymagan na kierujacego

pojazdem, który zamierza wyprzedzac inny pojazd zatrzymany bezposrednio przed przejsciem.

10. Kazdy kierujacy, który stwierdzi, ze kierujacy jadacy za nim zamierza go wyprzedzic, powinien –

z wyjatkiem przypadku przewidzianego w artykule 16 ustepie 1 litera b) niniejszej konwencji - trzymac

sie blisko krawedzi jezdni odpowiadajacej kierunkowi ruchu oraz nie powinien zwiekszac szybkosci.

Jezeli niedostateczna szerokosc jezdni, jej profil lub stan w połaczeniu z natezeniem ruchu

z przeciwnego kierunku nie pozwalaja na wyprzedzanie bez trudu i bez narazenia na

niebezpieczenstwo pojazdu powolnego lub zajmujacego duzo miejsca albo zobowiazanego do

przestrzegania ograniczonej szybkosci, kierujacy takim pojazdem powinien zmniejszyc szybkosc oraz

w razie potrzeby usunac sie mozliwie najbardziej na bok w celu umozliwienia wyprzedzenia go przez

pojazdy jadace za nim.

11. a) Umawiajace sie Strony lub organy terenowe moga na jezdniach o ruchu

jednokierunkowym i na jezdniach o ruchu dwukierunkowym, jezeli co najmniej dwa

pasy ruchu na obszarze zabudowanym i trzy pasy ruchu poza tym obszarem sa

przeznaczone dla ruchu w tym samym kierunku i sa wyznaczone na jezdni liniami

podłuznymi:

i) zezwolic pojazdom jadacym jednym pasem ruchu na wyprzedzanie po stronie

odpowiadajacej kierunkowi ruchu pojazdów jadacych innym pasem ruchu oraz

ii) nie stosowac postanowien artykułu 10 ustepu 3 niniejszej konwencji, pod

warunkiem wprowadzenia odpowiednich postanowien ograniczajacych

mozliwosc zmiany pasów ruchu;

b) w przypadku wymienionym pod litera a) niniejszego ustepu przewidziany sposób

prowadzenia pojazdów bedzie uwazany za nie stanowiacy wyprzedzania

w rozumieniu niniejszej konwencji; jednakze postanowienia ustepu 9 niniejszego

artykułu zachowuja moc.

Artykuł 12

Wymijanie

1. Przy wymijaniu kierujacy powinien zachowac wystarczajacy odstep z boku i w razie potrzeby zblizyc

sie do krawedzi jezdni odpowiadajacej kierunkowi ruchu. Jezeli w trakcie tego manewru jego jazda

byłaby utrudniona z powodu przeszkody lub na skutek obecnosci innych uzytkowników drogi, powinien

zmniejszyc szybkosc, a w razie potrzeby - zatrzymac sie w celu przepuszczenia uzytkownika lub

uzytkowników drogi zblizajacych sie z przeciwnego kierunku.

2. Na drogach górskich i na drogach z duzym spadkiem o podobnej charakterystyce, na których

wymijanie jest niemozliwe lub utrudnione, kierujacy pojazdem jadacym z góry powinien zjechac na bok

drogi w celu przepuszczenia pojazdu jadacego pod góre, z wyjatkiem przypadku, gdy sposób

rozmieszczenia wzdłuz drogi zatok umozliwiajacych pojazdom zjechanie do nich jest taki, ze,

uwzgledniajac szybkosc i pozycje pojazdów, pojazd jadacy pod góre ma przed soba zatoke i ze byłaby

konieczna jazda do tyłu jednego z pojazdów, jezeli pojazd jadacy pod góre nie zjechałby do tej zatoki.

Jezeli jeden z dwu pojazdów wymijajacych sie jest zobowiazany do cofniecia sie dla umozliwienia

wymijania, to pierwszenstwo jazdy bez cofania maja zespoły pojazdów przed wszystkimi innymi

pojazdami, ciezkie pojazdy przed lekkimi pojazdami i autobusy przed samochodami ciezarowymi;

jezeli chodzi o pojazdy tej samej kategorii, to obowiazany do cofniecia sie jest kierujacy pojazdem

jadacym z góry, chyba ze wykonanie tego manewru jest w sposób oczywisty łatwiejsze dla

kierujacego pojazdem jadacym pod góre, w szczególnosci, gdy znajduje sie w poblizu zatoki.

Artykuł 13

Szybkosc i odległosc miedzy pojazdami

1. Kazdy kierujacy powinien we wszystkich okolicznosciach panowac nad swoim pojazdem w taki

sposób, aby mógł dostosowac sie do wymagan ostroznosci i aby w kazdym czasie był w stanie

wykonac wszystkie konieczne manewry. Ustalajac szybkosc swego pojazdu, powinien on stale

zwracac uwage na istniejace okolicznosci, a w szczególnosci rzezbe terenu, stan drogi, stan pojazdu

i jego ładunku, warunki atmosferyczne oraz natezenie ruchu, tak aby miał mozliwosc zatrzymania

pojazdu w granicach swojego pola widzenia do przodu, a takze przed kazda przeszkoda mozliwa do

przewidzenia. Powinien on zmniejszyc szybkosc i w razie potrzeby zatrzymac sie, ilekroc wymagaja

tego okolicznosci, a w szczególnosci, gdy nie ma dobrej widocznosci.

2. aden kierujacy nie powinien bez istotnej przyczyny utrudniac normalnej jazdy innych pojazdów

przez nienormalnie wolna jazde.

3. Kierujacy pojazdem jadacy za innym pojazdem powinien utrzymywac za nim bezpieczny odstep,

wystarczajacy do unikniecia zderzenia w razie gwałtownego hamowania lub nagłego zatrzymania

pojazdu, który go poprzedza.

4. W celu ułatwienia wyprzedzania poza obszarami zabudowanymi na drogach, na których tylko jeden

pas jest przeznaczony do ruchu w danym kierunku, kierowcy pojazdów objetych specjalnym

ograniczeniem szybkosci i pojazdów lub zespołów pojazdów o długosci wiekszej niz 7 metrów (23

stopy) sa obowiazani, z wyjatkiem przypadku wykonywania manewru wyprzedzania lub

przygotowywania sie do wykonania tego manewru, utrzymywac taki odstep od pojazdów motorowych

znajdujacych sie przed nimi, aby wyprzedzajace je pojazdy mogły bezpiecznie wjechac w luke

pozostawiona przed pojazdem wyprzedzanym. Jednakze postanowienia tego nie stosuje sie, ani gdy

natezenie ruchu jest bardzo duze, ani gdy wyprzedzanie jest zabronione.

5. adne postanowienie niniejszej konwencji nie moze byc interpretowane jako ograniczajace

Umawiajace sie Strony lub ich organy terenowe we wprowadzeniu powszechnego lub lokalnego

ograniczenia szybkosci dla wszystkich lub niektórych kategorii pojazdów albo tez we wprowadzeniu

minimalnej i maksymalnej szybkosci albo tez tylko minimalnej lub tylko maksymalnej szybkosci na

niektórych drogach lub na niektórych rodzajach dróg, lub we wprowadzeniu minimalnych odstepów

uzasadnionych obecnoscia na drodze niektórych kategorii pojazdów przedstawiajacych szczególne

niebezpieczenstwo, w szczególnosci z powodu ich ciezaru lub ładunku.

Artykuł 14

Ogólne przepisy dotyczace manewrów

1. Kazdy kierujacy, który zamierza wykonac manewr, taki jak wyjechanie z rzedu pojazdów stojacych

na postoju lub wjechanie do niego, skrecenie w prawo lub w lewo na jezdni, w szczególnosci w celu

zmiany pasa ruchu, skrecenie w lewo lub w prawo na inna droge lub do posiadłosci przylegajacej do

drogi, nie powinien rozpoczynac tego manewru bez uprzedniego upewnienia sie, ze moze to uczynic

bez narazenia na niebezpieczenstwo innych uzytkowników drogi jadacych za nim lub przed nim albo

majacych go wyminac, z uwzglednieniem ich pozycji na jezdni, kierunku ruchu i szybkosci.

2. Kazdy kierujacy, który zamierza zawrócic lub cofnac sie, moze rozpoczac ten manewr dopiero po

upewnieniu sie, ze moze to uczynic nie stwarzajac niebezpieczenstwa lub przeszkody dla innych

uzytkowników drogi.

3. Przed skreceniem lub przed wykonaniem manewru zwiazanego ze zjechaniem w bok kazdy

kierujacy powinien odpowiednio wyraznie i dostatecznie wczesnie zasygnalizowac swój zamiar za

pomoca kierunkowskazu lub kierunkowskazów swojego pojazdu albo - w razie ich braku - w miare

mozliwosci za pomoca odpowiedniego znaku reka. Sygnalizowanie zamiaru za pomoca

kierunkowskazu lub kierunkowskazów powinno trwac przez cały czas trwania manewru; powinno ono

ustac natychmiast po jego zakonczeniu.

Artykuł 15

Przepisy szczególne dotyczace pojazdów słuzacych do regularnego transportu publicznego

Zaleca sie, aby w celu ułatwienia ruchu pojazdów słuzacych do regularnego transportu publicznego na

obszarach zabudowanych ustawodawstwo krajowe przewidywało, zeby kierujacy innymi pojazdami –

z zastrzezeniem postanowien artykułu 17 ustepu 1 niniejszej konwencji - zmniejszali szybkosc

i w razie potrzeby zatrzymywali sie dla umozliwienia pojazdom transportu publicznego wykonania

manewru koniecznego przy ruszaniu i wyjezdzie z przystanków oznaczonych jako takie. Przepisy tak

ustalone przez Umawiajace sie Strony lub ich organy terenowe w niczym nie zmieniaja obowiazku

ciazacego na kierujacych pojazdami transportu publicznego - po zasygnalizowaniu przez nich za

pomoca kierunkowskazów zamiaru ruszania - podjecia srodków ostroznosci koniecznych do

unikniecia jakiegokolwiek ryzyka wypadku.

Artykuł 16

Zmiana kierunku ruchu

1. Przed wykonaniem skretu w prawo lub w lewo w celu wjazdu na inna droge lub wjazdu do

przydroznej posiadłosci kazdy kierujacy, nie naruszajac postanowien artykułu 7 ustepu 1 i artykułu 14

niniejszej konwencji, powinien:

a) jezeli zamierza skrecic w strone odpowiadajaca kierunkowi ruchu - zblizyc sie

mozliwie najbardziej do krawedzi jezdni odpowiadajacej temu kierunkowi i wykonac

ten manewr zajmujac mozliwie najmniej przestrzeni;

b) jezeli zamierza opuscic droge z drugiej strony - z zastrzezeniem mozliwosci wydania

przez Umawiajace sie Strony lub ich organy terenowe odmiennych postanowien dla

rowerów i motocykli - powinien zblizyc sie na jezdni dwukierunkowej mozliwie

najbardziej do osi jezdni, a na jezdni jednokierunkowej do krawedzi jezdni przeciwnej

do kierunku ruchu oraz - jezeli zamierza wjechac na inna droge dwukierunkowa -

wykonac swój manewr tak, aby wjechac na jezdnie tej innej drogi po stronie

odpowiadajacej kierunkowi ruchu.

2. Podczas wykonywania manewru zmiany kierunku ruchu kierujacy - nie naruszajac postanowien

artykułu 21 niniejszej konwencji dotyczacych pieszych - jest obowiazany przepuscic pojazdy jadace

z przeciwnego kierunku na jezdni, która zamierza opuscic, oraz rowery i motorowery jadace po

drogach dla rowerów, przecinajacych jezdnie, na która zamierza wjechac.

Artykuł 17

Hamowanie

1. aden kierujacy pojazdem nie powinien nagle hamowac, chyba ze jest to konieczne ze wzgledów

bezpieczenstwa.

2. Kazdy kierujacy, który zamierza zmniejszyc znacznie szybkosc swego pojazdu, z wyjatkiem

przypadku, gdy jej zmniejszenie jest uzasadnione bezposrednim niebezpieczenstwem, powinien

najpierw upewnic sie, ze moze to uczynic nie stwarzajac niebezpieczenstwa lub nadmiernego

utrudnienia dla innych kierujacych. Ponadto jest on obowiazany - chyba ze upewnił sie, ze nie jedzie

za nim zaden pojazd albo ze pojazd znajduje sie bardzo daleko - wskazac swój zamiar wyraznie

i dostatecznie wczesnie, dajac reka odpowiedni znak; jednakze postanowienia tego nie stosuje sie,

jezeli wskazanie zmniejszenia szybkosci nastapiło przez zapalenie sie wymienionych w ustepie 31

załacznika 5 do niniejszej konwencji swiateł hamowania "stop" pojazdu.

Artykuł 18

Skrzyzowania i obowiazek ustapienia pierwszenstwa przejazdu

1. Kazdy kierujacy zblizajacy sie do skrzyzowania powinien zachowac zwiekszona ostroznosc

dostosowana do warunków lokalnych. Kierujacy pojazdem powinien w szczególnosci prowadzic

pojazd z taka szybkoscia, aby miec mozliwosc zatrzymania sie w celu przepuszczenia pojazdów

majacych pierwszenstwo przejazdu.

2. Kazdy kierujacy wyjezdzajacy ze sciezki lub z drogi gruntowej na droge inna niz sciezka lub droga

gruntowa powinien ustapic pierwszenstwa przejazdu pojazdom jadacym po tej drodze. W celu

stosowania niniejszego artykułu okreslenia "sciezka" i "droga gruntowa" moga byc zdefiniowane

w ustawodawstwie krajowym.

3. Kazdy kierujacy, wyjezdzajacy na droge z przydroznej posiadłosci, powinien ustapic pierwszenstwa

uzytkownikom poruszajacym sie po tej drodze.

4. Z zastrzezeniem postanowien ustepu 7 niniejszego artykułu:

a) w panstwach o ruchu prawostronnym na skrzyzowaniach innych niz skrzyzowania

okreslone w ustepie 2 niniejszego artykułu i w artykule 25 ustepach 2 i 4 niniejszej

konwencji kierujacy powinien ustapic pierwszenstwa przejazdu pojazdom

nadjezdzajacym z jego prawej strony;

b) (19) W panstwach, w których obowiazuje ruch lewostronny, prawo pierwszenstwa na

skrzyzowaniach jest uregulowane znakami drogowymi, sygnałami lub znakami na

jezdni.

5. Kierujacy nie powinien wjezdzac na skrzyzowanie nawet wtedy, gdy sygnały swietlne ruchu

upowazniaja go do tego, jezeli natezenie ruchu jest takie, ze prawdopodobnie zostałby zmuszony do

zatrzymania sie na skrzyzowaniu, co utrudniłoby lub zakłóciło ruch poprzeczny.

6. Kierujacy, który wjechał na skrzyzowanie o ruchu kierowanym za pomoca sygnałów swietlnych,

moze opuscic to skrzyzowanie nie czekajac na otwarcie ruchu w kierunku, w którym zamierza jechac,

lecz pod warunkiem, ze to nie spowoduje utrudnienia ruchu innym uzytkownikom drogi poruszajacym

sie w kierunku, w którym ruch jest otwarty.

7. Na skrzyzowaniach kierujacy pojazdami, które nie sa pojazdami szynowymi, powinni ustapic

pierwszenstwa przejazdu pojazdom szynowym.

Artykuł 19

Przejazdy kolejowe

Kazdy uzytkownik drogi powinien zachowac zwiekszona ostroznosc przy zblizaniu sie i przy

przekraczaniu przejazdów kolejowych. W szczególnosci:

a) kazdy kierujacy pojazdem powinien prowadzic pojazd z umiarkowana szybkoscia;

b) niezaleznie od obowiazku przestrzegania nakazu zatrzymania sie, podawanego za

pomoca sygnału swietlnego lub sygnału dzwiekowego, zaden uzytkownik drogi nie

powinien wkraczac na przejazd kolejowy, na którym zapory lub półzapory sa

zamkniete albo których zamykanie lub podnoszenie zostało rozpoczete;

c) jezeli przejazd kolejowy nie jest wyposazony w zapory, półzapory lub sygnały

swietlne, zaden uzytkownik drogi nie powinien wkraczac na przejazd bez upewnienia

sie, ze nie zbliza sie pojazd szynowy;

d) zaden uzytkownik drogi nie powinien przekraczac przejazdu kolejowego w sposób

opieszały; w razie przymusowego unieruchomienia pojazdu, kierujacy nim powinien

dołozyc staran w celu usuniecia go z przejazdu, a jezeli tego nie moze uczynic,

powinien natychmiast zrobic wszystko, co jest w jego mocy, aby zawczasu ostrzec

o istnieniu niebezpieczenstwa kierujacych pojazdami szynowymi.

Artykuł 20

Postanowienia dotyczace pieszych

1. Piesi sa obowiazani w miare mozliwosci unikac korzystania z jezdni, a jezeli korzystaja z niej, sa

obowiazani zachowac ostroznosc i nie powinni bez koniecznej potrzeby utrudniac i zakłócac ruchu.

2. Jezeli z boku jezdni znajduja sie chodniki dla pieszych lub pobocza nadajace sie dla pieszych, piesi

sa obowiazani z nich korzystac. Jednakze z zachowaniem nalezytej ostroznosci:

a) piesi pchajacy lub niosacy przedmioty zajmujace duzo miejsca moga poruszac sie po

jezdni, jezeli ich poruszanie sie po chodniku lub poboczu mogłoby spowodowac

powazne utrudnienia dla innych pieszych,

b) grupy pieszych prowadzone przez przewodników lub zorganizowane kolumny

pieszych moga korzystac z jezdni.

Niezaleznie od postanowien ustepu 2 tego artykułu konwencji, inwalidzi poruszajacy sie na wózkach

inwalidzkich moga we wszystkich przypadkach korzystac z jezdni.

3. Jezeli nie jest mozliwe korzystanie z chodników lub poboczy albo w razie ich braku, piesi moga

korzystac z jezdni; skoro istnieje droga dla rowerów oraz natezenie ruchu na to pozwala, piesi moga

korzystac z drogi dla rowerów, jednakze bez przeszkadzania w ruchu rowerów i motorowerów.

4. Piesi korzystajacy z jezdni zgodnie z ustepem 2, dodatkowym ustepem dodanym po tym ustepie 2

i z ustepem 3 niniejszego artykułu, powinni znajdowac sie mozliwie najblizej krawedzi jezdni.

5. a) Poza obszarami zabudowanymi piesi korzystajacy z jezdni powinni znajdowac sie po

stronie jezdni przeciwnej do tej, która odpowiada kierunkowi ruchu, chyba ze

zagrazałoby to ich bezpieczenstwu, badz wystepowałyby szczególne okolicznosci.

Jednakze osoby prowadzace rowery, motorowery lub motocykle, inwalidzi

poruszajacy sie wózkami inwalidzkimi oraz grupy pieszych prowadzone przez

przewodników lub zorganizowane kolumny pieszych powinni znajdowac sie po stronie

jezdni, która odpowiada kierunkowi ruchu. Z wyjatkiem zorganizowanych kolumn,

piesi idacy po jezdni powinni isc w miare moznosci w jednym rzedzie, jezeli tego

wymaga bezpieczenstwo ruchu, w szczególnosci w razie złej widocznosci lub duzego

natezenia ruchu pojazdów.

b) Postanowienia litery a) niniejszego ustepu moga byc rozciagniete na obszary

zabudowane.

6. a) Piesi zamierzajacy przekroczyc jezdnie moga wejsc na nia tylko przy zachowaniu

szczególnej ostroznosci; powinni oni korzystac z przejscia dla pieszych, jezeli

znajduje sie ono w poblizu.

b) W celu przekroczenia jezdni na przejsciu dla pieszych oznaczonym jako takie lub

wyznaczonym znakami na jezdni:

i) jezeli przejscie jest wyposazone w sygnały swietlne dla pieszych, piesi sa

obowiazani podporzadkowac sie wskazaniom podawanym przez te sygnały;

ii) jezeli przejscie nie jest wyposazone w takie sygnały, a ruch pojazdów jest

kierowany sygnałami swietlnymi ruchu lub przez funkcjonariusza kierujacego

ruchem, piesi nie powinni wkraczac na jezdnie dopóty, dopóki sygnał swietlny

ruchu lub podawany przez funkcjonariusza kierujacego ruchem nie wskazuje,

ze pojazdy maja prawo przejazdu;

iii) na innych przejsciach dla pieszych piesi nie powinni wchodzic na jezdnie bez

uwzglednienia odległosci i szybkosci zblizajacych sie pojazdów.

c) W celu przekroczenia jezdni w innym miejscu niz na przejsciu dla pieszych,

oznaczonym jako takie lub wyznaczonym znakami na jezdni, piesi nie powinni

wchodzic na jezdnie bez uprzedniego upewnienia sie, ze moga to uczynic nie

zakłócajac ruchu pojazdów. Piesi sa obowiazani przechodzic przez jezdnie

prostopadle do jej osi.

d) Piesi, którzy juz rozpoczeli przechodzenie przez jezdnie, nie powinni go przedłuzac,

zwalniac kroku lub zatrzymywac sie na jezdni, jezeli to nie jest konieczne.

7. Jednakze Umawiajace sie Strony lub ich organy terenowe moga ustanowic surowsze

postanowienia dla pieszych przechodzacych przez jezdnie.

Artykuł 21

Zachowanie sie kierujacych wobec pieszych

1. Nie naruszajac postanowien artykułu 7 ustepu 1, artykułu 11 ustepu 9 i artykułu 13 ustepu 1

niniejszej konwencji, w razie istnienia na jezdni przejscia dla pieszych oznaczonego jako takie lub

wyznaczonego znakami na jezdni:

a) jezeli ruch pojazdów na przejsciu jest kierowany za pomoca sygnałów swietlnych

ruchu lub przez funkcjonariusza kierujacego ruchem, kierujacy sa obowiazani

zatrzymac sie przed przejsciem, gdy sygnał zabrania jazdy, a gdy przejazd jest

dozwolony, nie powinni uniemozliwiac ani utrudniac ruchu pieszym znajdujacym sie

na przejsciu i przekraczajacym je w warunkach ustalonych w artykule 20 niniejszej

konwencji; jezeli kierujacy zamierzaja skrecic w inna droge, przy wjezdzie na która

znajduje sie przejscie dla pieszych, powinni jechac powoli, a nawet zatrzymac sie w

celu umozliwienia przejscia pieszym znajdujacym sie juz na przejsciu lub

wchodzacym na nie w warunkach ustalonych w artykule 20 ustepie 6 niniejszej

konwencji;

b) jezeli ruch pojazdów na tym przejsciu nie jest kierowany sygnałami swietlnymi ruchu

lub przez funkcjonariusza kierujacego ruchem, kierujacy powinni zblizac sie do tego

przejscia tylko z odpowiednio zmniejszona szybkoscia, aby nie narazac na

niebezpieczenstwo pieszych, którzy znajduja sie na przejsciu lub wchodza na nie;

w razie potrzeby powinni zatrzymac sie w celu przepuszczenia pieszych.

Nie naruszajac postanowien artykułu 7 ustepu 1 i artykułu 13 ustepu 1 konwencji, w razie braku na

jezdni przejscia dla pieszych, oznaczonego jako takie lub wyznaczonego znakami na jezdni, kierujacy,

którzy zamierzaja skrecic na inna droge, moga to uczynic tylko pozostawiajac mozliwosc przejscia -

nawet przez zatrzymanie sie w tym celu - pieszym, którzy weszli na jezdnie tej innej drogi

w warunkach ustalonych w artykule 20 ustepie 6 konwencji.

2. Kierujacy, którzy zamierzaja wyprzedzac po stronie odpowiadajacej kierunkowi ruchu pojazd

transportu publicznego stojacy na odpowiednio oznaczonym przystanku, powinni zmniejszyc

szybkosc, a w razie potrzeby zatrzymac sie w celu umozliwienia pasazerom wsiadania do tego

pojazdu lub wysiadania z niego.

3. adne z postanowien niniejszego artykułu nie moze byc interpretowane jako ograniczajace

Umawiajace sie Strony lub ich organy terenowe do:

- zobowiazania kierujacych pojazdami do zatrzymania sie we wszystkich przypadkach,

gdy piesi znajduja sie na przejsciu dla pieszych, odpowiednio oznaczonym jako takie

lub wyznaczonym oznaczeniem drogi, albo wchodza na nie w warunkach okreslonych

w artykule 20 niniejszej konwencji, lub

- zakazania im przeszkadzania lub utrudniania ruchu pieszych, którzy przekraczaja

jezdnie na skrzyzowaniu lub tuz przed skrzyzowaniem, nawet jezeli w tym miejscu nie

ma przejscia dla pieszych oznaczonego jako takie lub wyznaczonego znakami na

jezdni.

Artykuł 22

Wysepki na jezdni

Nie naruszajac postanowien artykułu 10 niniejszej konwencji, kazdy kierujacy moze przejezdzac po

lewej lub prawej stronie wysepek, słupków i innych urzadzen umieszczonych na jezdni, po której

jedzie, z wyjatkiem nastepujacych przypadków:

a) gdy znak nakazuje przejazd z okreslonej strony wysepki, słupka lub urzadzenia,

b) gdy wysepka, słupek lub urzadzenie znajduje sie na osi jezdni dwukierunkowej; w tym

ostatnim przypadku kierujacy powinien jechac po tej stronie wysepki, słupka lub

urzadzenia, która odpowiada kierunkowi ruchu.

Artykuł 23

Zatrzymanie i postój

1. Poza obszarami zabudowanymi pojazdy i zwierzeta zatrzymane na postoju powinny byc w miare

moznosci umieszczone poza obrebem jezdni. Na obszarach zabudowanych i poza nimi nie powinny

byc one umieszczane na drogach dla rowerów, na chodnikach lub poboczach przeznaczonych

specjalnie dla ruchu pieszego, poza przypadkami, w których zezwala na to odpowiednie

ustawodawstwo krajowe.

2. a) Zwierzeta oraz pojazdy podczas zatrzymania lub postoju na jezdni powinny

znajdowac sie mozliwie najblizej krawedzi jezdni. Kierujacy moze zatrzymac lub

zostawic na postoju swój pojazd tylko po stronie jezdni odpowiadajacej jego

kierunkowi ruchu; jednakze zatrzymanie lub postój po przeciwnej stronie jest

dozwolony, jezeli zatrzymanie lub postój po stronie odpowiadajacej kierunkowi ruchu

sa niemozliwe ze wzgledu na znajdujace sie tam tory pojazdów szynowych. Ponadto

Umawiajace sie Strony lub ich organy terenowe moga:

i) nie wprowadzac w pewnych warunkach zakazu zatrzymywania sie ani postoju

po jednej lub drugiej stronie, na przykład gdy zatrzymanie po stronie

odpowiadajacej kierunkowi ruchu jest zabronione przez znaki drogowe;

ii) na jezdniach jednokierunkowych zezwalac na zatrzymanie i postój po stronie

przeciwnej równoczesnie lub zamiast zatrzymania sie i postoju po stronie

odpowiadajacej kierunkowi ruchu;

iii) zezwalac na zatrzymanie i postój na srodku jezdni w miejscach specjalnie

oznaczonych.

b) Pojazdy inne niz dwukołowe rowery, dwukołowe motorowery i dwukołowe motocykle

bez bocznego wózka, nie powinny byc pozostawione na postoju na jezdni

w podwójnym rzedzie. Pojazdy zatrzymane lub na postoju powinny byc umieszczone

równolegle do krawedzi jezdni, z wyjatkiem przypadków, gdy warunki miejscowe

pozwalaja na inne ustawienie.

3. a) Jakiekolwiek zatrzymanie i jakikolwiek postój pojazdu na jezdni sa zabronione:

i) w odległosci mniejszej iz 5 m (16,5 stopy) przed przejsciem dla pieszych, na

przejsciach dla pieszych, na przejazdach dla rowerów oraz na przejazdach

kolejowych;

ii) na torach tramwajowych lub kolejowych, znajdujacych sie na drodze albo tak

blisko tych torów, ze ruch tramwajów lub pociagów mógłby zostac z tego

powodu zakłócony,

w poblizu skrzyzowan w odległosci mniejszej niz 5 m (16,5 stopy) od przedłuzenia

najblizszej krawedzi poprzecznej jezdni, a takze na skrzyzowaniach, z wyjatkiem

przypadków, gdy znak drogowy, sygnał lub znak na jezdni wskazuja inaczej.

b) Zabronione jest jakiekolwiek zatrzymywanie i jakikolwiek postój pojazdu we

wszystkich miejscach, w których mogłoby to stanowic niebezpieczenstwo,

a w szczególnosci:

i) pod wiaduktami i w tunelach, z wyjatkiem ewentualnie miejsc specjalnie

oznaczonych;

ii) na jezdni, w poblizu wierzchołków wzniesien oraz na zakretach, jezeli

widocznosc jest niedostateczna do wyprzedzania pojazdu z zachowaniem

całkowitego bezpieczenstwa, z uwzglednieniem szybkosci pojazdów na

danym odcinku drogi;

iii) na jezdni obok wyznaczonej linii podłuznej, jezeli nie maja zastosowania

postanowienia litery b) punkt ii) niniejszego ustepu, a szerokosc jezdni miedzy

linia a pojazdem jest mniejsza niz 3 m (10 stóp) i linia jest tego rodzaju, ze nie

wolno jej przekraczac pojazdom zblizajacym sie do niej po tej samej stronie;

w miejscach, w których pojazd zasłaniałby uzytkownikom drogi znak drogowy lub

sygnał swietlny.

c) Zabroniony jest jakikolwiek postój na jezdni:

i) w okreslonej przez ustawodawstwo krajowe odległosci od przejazdów

kolejowych oraz w odległosci mniejszej niz 15 m (50 stóp) w jedna i druga

strone od przystanków autobusów, trolejbusów lub pojazdów szynowych,

chyba ze ustawodawstwo krajowe przewiduje mniejsze odległosci.

ii) przed wjazdami do posiadłosci;

iii) w kazdym miejscu, w którym postój pojazdu utrudniałby dostep do innego

pojazdu własciwie zaparkowanego lub wyjazd tego innego pojazdu;

iv) na srodkowej jezdni dróg o trzech jezdniach oraz poza obszarami

zabudowanymi na jezdniach dróg oznaczonych odpowiednimi znakami jako

drogi z pierwszenstwem przejazdu;

v) w kazdym miejscu, w którym pojazd na postoju zasłaniałby uzytkownikom

drogi znaki drogowe lub sygnały swietlne ruchu.

4. Kierujacy nie powinien pozostawiac swego pojazdu lub swoich zwierzat bez zastosowania

wszelkich nalezytych srodków ostroznosci, w celu unikniecia jakiegokolwiek wypadku, a ponadto gdy

chodzi o pojazd samochodowy - w celu zapobiezenia mozliwosci uruchomienia go bez zezwolenia.

5. a) Kazdy pojazd motorowy inny niz dwukołowy motorower lub dwukołowy motocykl bez

bocznego wózka oraz kazda przyłaczona lub odłaczona przyczepa, unieruchomione

na jezdni poza obszarem zabudowanym, powinny byc sygnalizowane innym

zblizajacym sie kierujacym w taki sposób, azeby zawczasu byli uprzedzeni o ich

obecnosci;

i) jezeli kierujacy był zmuszony do unieruchomienia swojego pojazdu w miejscu,

w którym zatrzymanie jest zabronione stosownie do postanowien ustepu 3

litery b) punktów i) lub ii) niniejszego artykułu konwencji;

ii) jezeli warunki sa takie, ze zblizajacy sie kierujacy nie moga lub moga tylko

z duza trudnoscia zauwazyc zawczasu przeszkode, jaka stanowi ten pojazd.

b) Postanowienia litery a) niniejszego ustepu moga byc rozciagniete na obszary

zabudowane.

c) W celu zastosowania tego ustepu zaleca sie, aby ustawodawstwo krajowe

przewidywało uzywanie jednego z urzadzen wymienionych w ustepie 56 załacznika 5

do konwencji.

6. adne z postanowien niniejszego artykułu, nie moze byc interpretowane jako zabraniajace

Umawiajacym sie Stronom lub ich organom terenowym wprowadzenia innych zakazów postoju

i zatrzymywania sie.

Artykuł 24

Otwieranie drzwi

Zabrania sie otwierania drzwi pojazdu, pozostawiania otwartych drzwi lub wysiadania z pojazdu bez

upewnienia sie, ze to nie spowoduje niebezpieczenstwa dla innych uzytkowników drogi.

Artykuł 25

Autostrady i drogi podobnego rodzaju

1. Na autostradach oraz na specjalnych drogach stanowiacych wjazdy na autostrady i wyjazdy z nich,

oznaczonych jako autostrady:

a) zabroniony jest ruch pieszych, zwierzat, rowerów, motorowerów, jezeli nie zostały

zrównane z motocyklami, wszystkich pojazdów innych niz pojazdy samochodowe i ich

przyczepy oraz pojazdów samochodowych i ich przyczep, które ze wzgledu na swoja

konstrukcje nie moga osiagnac na płaskiej drodze szybkosci ustalonej

w ustawodawstwie krajowym, nie mniejszej jednak niz 40 km (25 mil) na godzine;

b) zabrania sie kierujacym:

i) zatrzymywac swoje pojazdy lub pozostawiac je na postoju poza oznaczonymi

miejscami postoju; w razie gdy unieruchomienie pojazdu nastapiło z przyczyn

niezaleznych od kierujacego, kierujacy powinien dołozyc staran w celu

usuniecia pojazdu poza krawedz jezdni, a takze poza pas awaryjny, jezeli zas

jest to niemozliwe, powinien natychmiast sygnalizowac obecnosc pojazdu

z daleka, aby ostrzec zawczasu innych zblizajacych sie kierujacych; jezeli to

dotyczy jednego z pojazdów, do którego stosuje sie artykuł 23 ustep 5

konwencji, zaleca sie, aby ustawodawstwo krajowe przewidywało uzycie

jednego z urzadzen wymienionych w ustepie 56 załacznika 5 do konwencji;

ii) zawracac lub jechac do tyłu albo wjezdzac na srodkowy pas rozdzielczy lub

na połaczenia poprzeczne pomiedzy obu jezdniami.

Jezeli autostrada ma trzy lub wiecej pasów przeznaczonych do ruchu w tym samym kierunku,

kierujacym pojazdami przeznaczonymi do przewozu ładunków, których najwieksza dopuszczalna

masa przekracza 3500 kg (7700 funtów), lub zespołami pojazdów o długosci ponad 7 m (23 stopy)

zabrania sie korzystac z innych pasów ruchu niz dwóch pasów połozonych przy krawedzi jezdni,

odpowiadajacej kierunkowi ruchu.

2. Kierujacy, którzy wjezdzaja na autostrade, sa obowiazani:

a) jezeli nie ma na niej pasa przyspieszenia stanowiacego przedłuzenie drogi wjazdowej

- ustapic pierwszenstwa przejazdu pojazdom jadacym na autostradzie;

b) jezeli istnieje pas przyspieszenia - korzystac z niego i właczyc sie do ruchu na

autostradzie stosownie do postanowien artykułu 14 ustepów 1 i 3 niniejszej konwencji.

3. Kierujacy, który opuszcza autostrade, powinien zawczasu wjechac na pas ruchu odpowiadajacy

wyjazdowi z autostrady oraz jak najszybciej wjechac na pas zwolnienia, jezeli taki pas istnieje.

4. W celu stosowania postanowien ustepu 1 niniejszego artykułu w brzmieniu podanym wyzej,

dodatkowego ustepu dodanego bezposrednio po tym ustepie 1 oraz ustepów 2 i 3 tego artykułu

konwencji z autostradami sa zrównane inne drogi zarezerwowane do ruchu pojazdów

samochodowych, nalezycie oznaczone jako takie, z których nie ma wjazdu do przydroznych

posiadłosci.

Artykuł 26

Przepisy szczególne dotyczace kolumn pieszych i osób ułomnych

1. Uzytkownikom drogi zabrania sie przecinac kolumny wojskowe, zorganizowane grupy uczniów,

prowadzone przez przewodników, i inne kolumny pieszych.

2. Osoby ułomne, jadace w wózkach poruszanych przez nie same lub jadace z szybkoscia pieszego,

moga korzystac z chodników i dostepnych poboczy.

Artykuł 27

Postanowienia szczególne dotyczace kierujacych rowerami, motorowerami i motocyklami

1. Niezaleznie od postanowien artykułu 10 ustepu 3 niniejszej konwencji Umawiajace sie Strony lub

ich organy terenowe moga nie zabronic rowerzystom jazdy w dwóch lub wiecej rzedach.

2. Zabrania sie kierujacym rowerami jazdy bez trzymania przynajmniej jedna reka kierownicy,

czepiania sie innych pojazdów oraz przewozenia, ciagniecia lub pchania przedmiotów utrudniajacych

kierowanie lub niebezpiecznych dla innych uzytkowników drogi. Te same postanowienia maja

zastosowanie do kierujacych motorowerami i motocyklami, którzy jednak ponadto powinni trzymac

kierownice obu rekami, z wyjatkiem ewentualnych przypadków, kiedy musza podac sygnał

przewidziany przepisami konwencji.

3. Zabrania sie rowerzystom i kierujacym motorowerami przewozenia pasazerów na swoich

pojazdach; jednakze Umawiajace sie Strony lub ich organy terenowe moga zezwolic na odstepstwa

od tego postanowienia, w szczególnosci moga zezwolic na przewóz pasazerów na dodatkowym

siedzeniu lub dodatkowych siedzeniach, które zostana umieszczone na pojezdzie. Kierujacym

motocyklami nie zezwala sie na inny przewóz pasazerów, jak tylko w bocznym wózku, jezeli taki

istnieje, oraz na siodełku dodatkowym, umieszczonym za kierujacym.

4. Kierujacy motorowerami moga byc upowaznieni do jazdy po drogach dla rowerów oraz - jezeli to

jest celowe - mozna im zabronic jazdy po pozostałej czesci jezdni.

Artykuł 28

Dzwiekowe i swietlne urzadzenia ostrzegawcze

1. Dzwiekowe urzadzenia ostrzegawcze moga byc uzywane wyłacznie:

a) dla niezbednego ostrzezenia w celu unikniecia wypadku;

b) poza obszarami zabudowanymi w razie potrzeby ostrzezenia innego kierujacego

o zamiarze wyprzedzania go.

Sygnały podawane przez dzwiekowe urzadzenia ostrzegawcze nie powinny trwac dłuzej, niz to jest

potrzebne.

2. Zamiast sygnałów dzwiekowych kierujacy pojazdami samochodowymi moga od zmroku do switu

dawac swietlne sygnały ostrzegawcze, okreslone w artykule 33 ustepie 5 niniejszej konwencji.

Sygnały te moga byc równiez dawane w porze dziennej w celach okreslonych w ustepie 1 litera b)

niniejszego artykułu, jezeli ten sposób działania bedzie odpowiedniejszy ze wzgledu na okolicznosci.

3. Umawiajace sie Strony lub ich organy terenowe moga zezwolic na uzywanie swietlnych sygnałów

ostrzegawczych w celach okreslonych w ustepie 1 litera b) niniejszego artykułu równiez na obszarach

zabudowanych.

Artykuł 29

Pojazdy szynowe

1. Jezeli tor pojazdów szynowych znajduje sie na jezdni, kazdy uzytkownik drogi przy zblizaniu sie

tramwaju lub innego pojazdu szynowego powinien w miare mozliwosci jak najszybciej zwolnic tor w

celu przepuszczenia pojazdu szynowego.

2. W odniesieniu do ruchu pojazdów szynowych po drogach moga byc wprowadzone specjalne

postanowienia, rózniace sie od postanowien przewidzianych w rozdziale II konwencji. Jednakze

postanowienia te nie moga byc sprzeczne z postanowieniami ustepu 7 artykułu 18 konwencji.

Wyprzedzanie jadacych lub stojacych pojazdów szynowych, których torowisko znajduje sie na jezdni,

odbywa sie po stronie odpowiadajacej kierunkowi ruchu. Jezeli wymijanie lub wyprzedzanie nie moze

nastapic po stronie odpowiadajacej kierunkowi ruchu z powodu braku miejsca, manewry te moga byc

wykonane po stronie przeciwnej do tej, która odpowiada kierunkowi ruchu, pod warunkiem ze to nie

przeszkadza uzytkownikom drogi jadacym z przeciwnego kierunku ani nie naraza ich na

niebezpieczenstwo. Na jezdniach o ruchu jednokierunkowym wyprzedzanie moze sie odbywac po

stronie przeciwnej do tej, która odpowiada kierunkowi ruchu, wtedy gdy uzasadniaja to potrzeby ruchu.

Artykuł 30

Ładunek pojazdów

1. Jezeli dla pojazdu została ustalona najwieksza dopuszczalna masa, to masa tego pojazdu

z ładunkiem nie moze nigdy przewyzszac najwiekszej dopuszczalnej masy.

2. Kazdy ładunek znajdujacy sie na pojezdzie powinien byc umieszczony i w razie potrzeby

zabezpieczony w taki sposób, aby nie mógł:

a) narazac na niebezpieczenstwo osób lub powodowac szkód własnosci publicznej lub

prywatnej, w szczególnosci przez wleczenie sie po drodze lub spadniecie na nia;

b) utrudniac widocznosci kierujacemu albo naruszac statecznosci pojazdu badz

utrudniac kierowanie nim;

c) powodowac hałasu, wzniecac kurzu lub stwarzac innych uciazliwosci, których mozna

uniknac;

d) zasłaniac swiateł, łacznie ze swiatłami zatrzymania "stop" i kierunkowskazami, swiateł

odblaskowych, numerów rejestracyjnych lub znaku wyrózniajacego panstwa

rejestracji, w które pojazd powinien byc wyposazony na podstawie niniejszej

konwencji lub na podstawie ustawodawstwa krajowego, ani tez zasłaniac sygnałów

dawanych reka stosownie do postanowien artykułu 14 ustepu 3 lub artykułu 17 ustepu

2 niniejszej konwencji.

3. Wszelkie przybory, takie jak liny, łancuchy, oponcze, słuzace do umocowania lub ochrony ładunku,

powinny go scisle opinac i byc nalezycie przymocowane. Wszelkie przybory słuzace do ochrony

ładunku powinny odpowiadac warunkom przewidzianym dla ładunków w ustepie 2 niniejszego

artykułu.

4. Ładunki wystajace poza pojazd do przodu, do tyłu lub na boki powinny byc wyraznie oznaczone,

w sposób dobrze widoczny w kazdym przypadku, gdy te wystajace ładunki byłyby trudne do

spostrzezenia przez kierujacych innymi pojazdami; od zmroku do switu, a takze w innych okresach

niedostatecznej widocznosci oznaczenie to powinno polegac na umieszczeniu białego swiatła

i białego urzadzenia odblaskowego z przodu oraz czerwonego swiatła i czerwonego urzadzenia

odblaskowego z tyłu. W szczególnosci na pojazdach motorowych:

a) ładunki wystajace z przodu lub z tyłu pojazdu ponad 1 metr (3 stopy 4 cale) powinny

byc zawsze oznaczone;

b) od zmroku do switu, a takze w innych okresach niedostatecznej widocznosci, ładunki

wystajace z boku poza obrys pojazdu w taki sposób, ze ich boczna krawedz znajduje

sie ponad 0,40 m (16 cali) od krawedzi zewnetrznej przedniego swiatła pozycyjnego

pojazdu, powinny byc oznaczone z przodu i tak samo ładunki wystajace, tak ze ich

boczna krawedz znajduje sie ponad 0,40 m (16 cali) od krawedzi zewnetrznej tylnego

czerwonego swiatła pozycyjnego pojazdu, powinny byc oznaczone z tyłu.

5. adne z postanowien ustepu 4 niniejszego artykułu nie moze byc interpretowane jako zabraniajace

Umawiajacym sie Stronom lub ich organom terenowym wydania zakazu lub ograniczenia przewozu

wystajacych ładunków, o których mowa w wyzej wymienionym ustepie 4, albo nałozenia obowiazku

uzyskania specjalnego zezwolenia na ich przewóz.

Przewóz pasazerów

Pasazerów nie nalezy przewozic ani w takiej liczbie, ani w taki sposób, zeby to stwarzało

niebezpieczenstwo.

Artykuł 31

Postepowanie w razie wypadku

1. Nie naruszajac postanowien ustawodawstwa krajowego dotyczacych obowiazku niesienia pomocy

rannym, kazdy kierujacy lub kazdy inny uzytkownik drogi uczestniczacy w wypadku drogowym

powinien:

a) zatrzymac sie natychmiast, gdy tylko moze to uczynic bez stwarzania dodatkowego

niebezpieczenstwa dla ruchu;

b) postarac sie zapewnic bezpieczenstwo ruchu w miejscu wypadku, a jezeli sa zabici

lub ciezko ranni w tym wypadku, unikac - pod warunkiem ze to nie naruszy

bezpieczenstwa ruchu - jakiejkolwiek zmiany sytuacji powstałej w miejscu wypadku

i usuwania sladów, które mogłyby byc pomocne przy ustalaniu odpowiedzialnosci;

c) podac swoje dane osobiste na zadanie innych osób uczestniczacych w wypadku;

d) jezeli w wypadku sa ranni lub zabici, zawiadomic policje oraz pozostawac na miejscu

wypadku lub powrócic na nie i oczekiwac przybycia policji, chyba ze uzyska

zezwolenie policji na opuszczenie tego miejsca albo ze powinien udzielic pomocy

rannym lub uzyskac pomoc dla siebie.

e) jezeli w wyniku wypadku drogowego powstała jedynie szkoda materialna i jezeli jedna

ze stron poszkodowanych nie jest obecna, osoby uczestniczace w wypadku sa

obowiazane podac w miare moznosci na miejscu swoje nazwisko i adres i w kazdym

przypadku mozliwie najszybciej przekazac te informacje stronie poszkodowanej

w najkrótszej drodze lub - jezeli to jest niemozliwe - za posrednictwem policji.

2. Umawiajace sie Strony lub ich organy terenowe moga w ustawodawstwie krajowym przewidziec

niestosowanie przepisu ustepu 1 litery d) niniejszego artykułu, w razie gdy nie było ciezkiego zranienia

oraz gdy zadna z osób uczestniczacych w wypadku nie zada zawiadomienia policji.

Artykuł 32

Oswietlenie: Postanowienia ogólne

1. W rozumieniu niniejszego artykułu okreslenie "noc" oznacza okres od zmierzchu do switu, a takze

inne okresy, w których widocznosc jest niedostateczna, na przykład z powodu mgły, opadów sniegu,

ulewy lub jazdy w tunelu.

2. W nocy:

a) zgodnie z przepisami dotyczacymi pojazdów samochodowych, zawartymi w ustepach

23 i 24 załacznika 5, kazdy pojazd motorowy znajdujacy sie na drodze, inny niz

motorower lub dwukołowy motocykl bez bocznego wózka, powinien miec nie mniej niz

dwa białe lub zółte selektywne swiatła skierowane do przodu oraz parzysta liczbe

swiateł czerwonych skierowanych do tyłu; jednakze ustawodawstwo krajowe moze

zezwolic na stosowanie zółtych samochodowych swiateł pozycyjnych skierowanych

do przodu. Postanowienia niniejszej litery stosuje sie do zespołów złozonych

z pojazdu motorowego i z jednej lub wiecej przyczep, i w takim przypadku swiatła

czerwone powinny byc umieszczone z tyłu ostatniej przyczepy. Przyczepy, do których

stosuje sie postanowienia ustepu 30 załacznika 5 do niniejszej konwencji, powinny

miec dwa białe swiatła skierowane do przodu, stanowiace ich obowiazkowe

wyposazenie zgodnie z postanowieniami wspomnianego ustepu 30;

b) kazdy pojazd lub zespół pojazdów znajdujacych sie na drodze, do których nie stosuje

sie postanowienia litery a) niniejszego ustepu, powinien miec co najmniej jedno białe

lub zółte selektywne swiatło skierowane do przodu oraz co najmniej jedno czerwone

swiatło skierowane do tyłu; jezeli maja tylko jedno swiatło z przodu lub tylko jedno

swiatło z tyłu, swiatło to powinno byc umieszczone posrodku pojazdu lub z boku po

stronie przeciwnej niz strona odpowiadajaca kierunkowi ruchu; jesli chodzi o pojazdy

zaprzegowe oraz wózki reczne, urzadzenie wysyłajace te swiatła moze byc niesione

przez kierujacego lub przez konwojenta idacego z tej strony pojazdu.

3. Swiatła przewidziane w ustepie 2 niniejszego artykułu powinny byc takie, aby skutecznie

sygnalizowały obecnosc pojazdu innym uzytkownikom drogi; ta sama lampa lub to samo urzadzenie

nie moga byc uzyte jednoczesnie do podawania swiatła przedniego i swiatła tylnego, chyba ze cechy

charakterystyczne pojazdu, a w szczególnosci niewielka jego długosc, pozwalaja w tych warunkach

spełnic wymagania wspomnianego przepisu.

4. a) W odstepstwie od postanowien ustepu 2 niniejszego artykułu:

i) postanowien wspomnianego ustepu 2 nie stosuje sie do pojazdów

zatrzymanych lub znajdujacych sie na postoju na drodze oswietlonej w taki

sposób, ze sa wyraznie widoczne z dostatecznej odległosci;

ii) pojazdy motorowe, których długosc nie przekracza 6 m (20 stóp), a szerokosc

2 m (6 stóp 6 cali) i do których ni jest przyczepiony zaden inny pojazd, moga

miec zapalone podczas zatrzymania lub postoju na drodze w obrebie obszaru

zabudowanego tylko jedno swiatło umieszczone po stronie pojazdu połozonej

dalej od krawedzi jezdni, wzdłuz której pojazd jest ustawiony podczas

zatrzymania lub postoju; swiatło to, skierowane do przodu, powinno byc białe

lub zółte samochodowe, a skierowane do tyłu - czerwone lub zółte

samochodowe;

iii) postanowien litery b) ustepu 2 tego artykułu nie stosuje sie do rowerów

dwukołowych, dwukołowych motorowerów lub dwukołowych motocykli bez

bocznego wózka nie majacych akumulatorów, podczas ich zatrzymania lub

postoju w obrebie obszaru zabudowanego bezposrednio przy krawedzi

jezdni.

b) Ponadto w ustawodawstwie krajowym mozna przewidziec odstepstwa od

postanowien niniejszego artykułu w stosunku do:

i) pojazdów podczas zatrzymania lub postoju na specjalnych miejscach

połozonych poza jezdnia;

ii) pojazdów podczas zatrzymania lub postoju na ulicach dzielnic mieszkalnych

o bardzo słabym ruchu.

5. W zadnym razie pojazd nie powinien miec czerwonych swiateł, urzadzen odblaskowych lub swiateł

odblaskowych skierowanych do przodu, a białych lub zółtych selektywnych swiateł, białych lub zółtych

selektywnych urzadzen odblaskowych albo białych lub zółtych selektywnych swiateł odblaskowych

skierowanych do tyłu; postanowienie to nie dotyczy uzywania białych lub zółtych selektywnych swiateł

cofania ani pokrywania materiałem odblaskowym cyfr lub liter jasnej barwy tylnych tablic

rejestracyjnych, znaków wyrózniajacych lub innych charakterystycznych znaków przewidzianych w

ustawodawstwie krajowym, ani tez pokrywania materiałem odblaskowym jasnego tła takich tablic lub

znaków, ani obrotowych lub migajacych czerwonych swiateł niektórych pojazdów uprzywilejowanych

w ruchu.

6. Umawiajace sie Strony lub ich organy terenowe, w zakresie, w jakim to uznaja za mozliwe bez

zagrozenia bezpieczenstwa ruchu, moga wprowadzic w ustawodawstwie krajowym odstepstwa od

postanowien niniejszego artykułu w odniesieniu do:

a) Wózków dzieciecych, wózków dla chorych lub wózków inwalidzkich i wszelkich innych

pojazdów o małych rozmiarach i bez silnika, pchanych lub ciagnietych przez pieszych.

b) pojazdów o specjalnych kształtach lub specjalnego rodzaju badz pojazdów uzywanych

do specjalnych celów i w specjalnych warunkach.

7. a) W nocy poruszajace sie po jezdni:

i) grupy pieszych prowadzone przez przewodnika lub tworzace zorganizowane

kolumny powinny pokazywac po stronie przeciwnej do tej, która odpowiada

kierunkowi ruchu, co najmniej jedno swiatło białe lub zółte selektywne

widoczne z przodu i jedno swiatło czerwone z tyłu lub jedno swiatło zółte

samochodowe widoczne z obu kierunków;

ii) prowadzacy zwierzeta pociagowe, juczne i wierzchowe lub bydło powinni

pokazywac po stronie przeciwnej do tej, która odpowiada kierunkowi ruchu, co

najmniej jedno swiatło białe lub zółte selektywne widoczne z przodu i jedno

swiatło czerwone widoczne z tyłu lub jedno swiatło zółte samochodowe

widoczne z obu kierunków. Swiatła te moga byc emitowane przez jedno

urzadzenie.

b) Na obszarze zabudowanym, który jest odpowiednio oswietlony, swiatła wymienione

pod litera a) niniejszego ustepu nie sa jednak wymagane.

Artykuł 33

Oswietlenie: Zasady uzywania swiateł przewidzianych w załaczniku 5

1. Kierujacy pojazdem wyposazonym w swiatła drogowe, swiatła mijania lub swiatła pozycyjne,

okreslone w załaczniku 5 do niniejszej konwencji, jezeli na podstawie artykułu 32 niniejszej konwencji

pojazd powinien miec co najmniej jedno lub dwa swiatła białe lub zółte selektywne skierowane do

przodu, jest obowiazany uzywac tych swiateł w nastepujacych warunkach:

a) swiatła drogowe nie powinny byc właczone ani na obszarach zabudowanych, gdy

droga jest dostatecznie oswietlona, ani poza obszarami zabudowanymi, gdy jezdnia

jest oswietlona w sposób ciagły i gdy oswietlenie to jest dostateczne oraz pozwala

kierujacemu widziec wyraznie na dostateczna odległosc, ani tez podczas zatrzymania

pojazdu;

b) uwzgledniajac mozliwosc zezwolenia w ustawodawstwie krajowym na uzywanie

swiateł drogowych w porze dziennej, gdy widocznosc jest ograniczona na przykład

z powodu mgły, duzych opadów sniegu, ulewy lub jazdy w tunelu - swiatła drogowe

nie powinny byc właczone lub ich działanie powinno byc tak zmienione, aby nie

powodowały oslepienia

i) gdy kierujacy ma wymijac inny pojazd; w tym przypadku swiatła, jezeli sa

uzywane, nie powinny zostac właczone lub ich działanie powinno byc

zmienione w niezbednej odległosci, aby nie powodowały oslepienia i aby

kierujacy innym pojazdem mógł kontynuowac jazde swobodnie i bezpiecznie,

ii) gdy pojazd jedzie w bliskiej odległosci za innym pojazdem; jednakze swiatła

drogowe moga byc uzywane zgodnie z postanowieniami ustepu 5 niniejszego

artykułu w celu zasygnalizowania zamiaru wyprzedzania w warunkach

przewidzianych w artykule 28 niniejszej konwencji,

iii) we wszystkich innych okolicznosciach, w których nie powinno sie oslepiac

innych uzytkowników drogi lub uzytkowników drogi wodnej badz kolei

znajdujacych sie wzdłuz drogi;

c) z zastrzezeniem postanowien litery d) niniejszego ustepu, swiatła mijania powinny byc

właczone, gdy uzywania swiateł drogowych zabraniaja postanowienia wyzej

zamieszczone pod literami a) i b), oraz moga byc uzywane zamiast swiateł

drogowych, gdy swiatła mijania pozwola kierujacemu widziec bardzo wyraznie na

dostateczna odległosc, a innym uzytkownikom drogi zobaczyc pojazd z dostatecznej

odległosci;

d) swiatła pozycyjne powinny byc uzywane jednoczesnie ze swiatłami drogowymi,

swiatłami mijania lub ze swiatłami przeciwmgłowymi. Moga byc one uzywane jako

swiatła samodzielne podczas zatrzymania lub postoju pojazdu oraz na drogach

innych niz autostrady i drogi wymienione w artykule 25 ustepie 4 niniejszej konwencji,

w razie istnienia takich warunków oswietlenia, w których kierujacy ma wyrazna

widocznosc na dostateczna odległosc lub inni uzytkownicy drogi moga zobaczyc

pojazd z dostatecznej odległosci.

2. Jezeli pojazd jest wyposazony w swiatła przeciwmgłowe okreslone w załaczniku 5 do niniejszej

konwencji, mozna uzywac ich tylko w razie mgły lub opadów sniegu albo ulewnego deszczu.

W odstepstwie od postanowien ustepu 1 litera c) niniejszego artykułu właczenie swiateł

przeciwmgłowych zastepuje wtedy swiatła mijania, z tym jednak, ze ustawodawstwo krajowe moze

w tym przypadku zezwolic na równoczesne zapalenie swiateł przeciwmgłowych i swiateł mijania.

3. W odstepstwie od postanowien ustepu 2 niniejszego artykułu ustawodawstwo krajowe moze

zezwolic na stosowanie swiateł przeciwmgłowych na drogach waskich i majacych liczne zakrety,

nawet w razie braku mgły, opadów sniegu lub ulewnego deszczu.

4. adne postanowienie niniejszej konwencji nie moze byc interpretowane jako zabraniajace

nałozenia w ustawodawstwie krajowym obowiazku uzywania przez kierowców swiateł mijania na

obszarach zabudowanych.

5. Swietlne sygnały ostrzegawcze wymienione w artykule 28 ustepie 2 niniejszej konwencji polegaja

na kilkakrotnym i krótkotrwałym, przerywanym właczaniu swiateł mijania lub swiateł drogowych albo

na krótkotrwałym właczaniu na przemian swiateł mijania i swiateł drogowych.

Artykuł 34

Wyjatki

1. Jezeli zblizanie sie pojazdu uprzywilejowanego w ruchu jest sygnalizowane za pomoca specjalnych

swietlnych lub dzwiekowych urzadzen ostrzegawczych tego pojazdu, kazdy uzytkownik drogi jest

obowiazany usunac sie mu z drogi, a w razie potrzeby zatrzymac sie.

2. Kierujacy pojazdami uprzywilejowanymi w ruchu, skoro ich zblizanie sie jest sygnalizowane za

pomoca specjalnych urzadzen ostrzegawczych pojazdu i pod warunkiem nienarazania na

niebezpieczenstwo innych uzytkowników drogi, nie sa obowiazani przestrzegac wszystkich lub

niektórych postanowien rozdziału II konwencji w brzmieniu nadanym im przez niniejsze porozumienie,

innych niz postanowienia artykułu 6 ustepu 2. Kierujacy tymi pojazdami moga uzywac tych urzadzen

ostrzegawczych tylko w przypadkach uzasadnionych pilnym charakterem ich zadania.

3. Ustawodawstwo krajowe moze ustalic, w jakiej mierze pracownicy zatrudnieni przy budowie,

naprawie lub utrzymaniu dróg - łacznie z kierujacymi maszynami uzywanymi do tych robót - moga,

pod warunkiem zachowania wszystkich niezbednych srodków ostroznosci, nie stosowac sie w czasie

pracy do postanowien niniejszego rozdziału II.

4. W celu wyprzedzenia lub wyminiecia maszyn, o których mowa w ustepie 3 niniejszego artykułu, gdy

one pracuja na drodze, kierujacy innymi pojazdami moga, w miare koniecznosci i pod warunkiem

zachowania wszystkich niezbednych srodków ostroznosci, nie stosowac sie do postanowien artykułów

11 i 12 niniejszej konwencji.

Rozdział III

Warunki dopuszczenia pojazdów samochodowych i przyczep do ruchu miedzynarodowego

Artykuł 35

Rejestracja

1. a) W celu skorzystania z postanowien niniejszej konwencji kazdy pojazd samochodowy

w ruchu miedzynarodowym i kazda przyczepa inna niz przyczepa lekka, złaczona

z pojazdem samochodowym, powinny byc zarejestrowane przez Umawiajaca sie

Strone lub jej organ terenowy, a kierujacy pojazdem samochodowym powinien miec

przy sobie wazny dowód stwierdzajacy te rejestracje, wydany albo przez własciwa

władze tej Umawiajacej sie Strony lub jej organ terenowy albo w imieniu tej

Umawiajacej sie Strony lub jej organu terenowego przez stowarzyszenie, które

zostało do tego nalezycie upowaznione. Dowód ten, zwany dowodem rejestracyjnym,

powinien zawierac co najmniej nastepujace dane:

- numer porzadkowy, zwany numerem rejestracyjnym, ułozony w sposób

wskazany w załaczniku 2 do niniejszej konwencji;

- date pierwszej rejestracji pojazdu;

- pełne nazwisko i miejsce zamieszkania posiadacza dowodu;

- nazwe lub znak fabryczny producenta pojazdu;

- numer porzadkowy podwozia (numer fabryczny lub numer porzadkowy serii

producenta);

- w razie gdy pojazd jest przeznaczony do przewozu towarów - najwieksza

dopuszczalna mase;

- okres waznosci, jezeli nie jest nieograniczony.

Dane zawarte w dowodzie powinny byc napisane wyłacznie literami łacinskimi lub tak zwana

kursywa angielska albo powinny byc powtórzone w jednym z tych rodzajów pisma.

b) Umawiajace sie Strony lub ich organy terenowe moga jednak postanowic, ze

w dowodach rejestracyjnych wydanych na ich terytorium zamiast daty pierwszej

rejestracji bedzie zamieszczony rok produkcji.

2. W odstepstwie od postanowien ustepu 1 niniejszego artykułu pojazd członowy w stanie nie

rozłaczonym znajdujacy sie w ruchu miedzynarodowym korzysta z postanowien niniejszej konwencji

nawet wtedy, gdy ciagnik i naczepa sa przedmiotem tylko jednej rejestracji i maja tylko jeden dowód

rejestracyjny.

3. adne z postanowien niniejszej konwencji nie moze byc interpretowane jako ograniczajace prawo

Umawiajacych sie Stron lub ich organów terenowych do zadania udowodnienia prawa kierujacego do

posiadania pojazdu, jezeli pojazd ten, bedacy w ruchu miedzynarodowym, nie jest zarejestrowany na

nazwisko osoby jadacej nim.

4. Zaleca sie, aby Umawiajace sie Strony powołały, jezeli to nie zostało dotychczas uczynione, organ

własciwy do rejestrowania w skali krajowej lub regionalnej samochodowych pojazdów dopuszczonych

do ruchu oraz do centralnego rejestrowania danych zawartych w kazdym dowodzie rejestracyjnym,

dotyczacych kazdego pojazdu.

Artykuł 36

Numer rejestracyjny

1. Kazdy pojazd samochodowy w ruchu miedzynarodowym powinien byc zaopatrzony z przodu i z tyłu

w numer rejestracyjny; jednakze motocykle moga byc zaopatrzone w numer rejestracyjny tylko z tyłu.

2. Kazda zarejestrowana przyczepa bedaca w ruchu miedzynarodowym powinna byc zaopatrzona

z tyłu w swój numer rejestracyjny. Jezeli do pojazdu samochodowego dołaczona jest jedna lub wiecej

przyczep, to pojedyncza lub ostatnia przyczepa, jezeli nie sa zarejestrowane, powinny byc

zaopatrzone w numer rejestracyjny ciagnika.

3. Układ i sposób umieszczenia numeru rejestracyjnego, o którym mowa w niniejszym artykule,

powinny byc zgodne z postanowieniami załacznika 2 do niniejszej Konwencji.

Artykuł 37

Znak wyrózniajacy panstwa rejestracji

1. Kazdy pojazd samochodowy w ruchu miedzynarodowym powinien byc zaopatrzony z tyłu, oprócz

numeru rejestracyjnego, w znak wyrózniajacy panstwa, w którym jest zarejestrowany.

2. Kazda przyczepa, złaczona z pojazdem samochodowym i majaca z tyłu numer rejestracyjny

wymagany według artykułu 36 niniejszej konwencji, powinna byc zaopatrzona z tyłu w znak

wyrózniajacy panstwa, które wydało numer rejestracyjny. Postanowienia niniejszego ustepu stosuje

sie nawet wówczas, gdy przyczepa została zarejestrowana w innym panstwie niz panstwo rejestracji

pojazdu samochodowego, do którego jest przyczepiona; jezeli przyczepa nie jest zarejestrowana,

powinna byc zaopatrzona z tyłu w znak wyrózniajacy panstwa rejestracji ciagnika, z wyjatkiem

przypadku, gdy znajduje sie w ruchu w tym panstwie.

3. Układ i sposób umieszczenia znaku wyrózniajacego, o którym mowa w niniejszym artykule,

powinny byc zgodne z postanowieniami załacznika 3 do niniejszej konwencji.

Artykuł 38

Cechy tozsamosci

Kazdy pojazd samochodowy i kazda przyczepa w ruchu miedzynarodowym powinny byc zaopatrzone

w cechy tozsamosci okreslone w załaczniku 4 do niniejszej konwencji.

Artykuł 39

Warunki techniczne

Kazdy pojazd samochodowy, kazda przyczepa oraz kazdy zespół pojazdów w ruchu

miedzynarodowym powinny odpowiadac postanowieniom załacznika 5 do niniejszej konwencji.

Ponadto powinny one byc w stanie sprawnym do jazdy.

Artykuł 40

Postanowienia przejsciowe

W okresie dziesieciu lat od wejscia w zycie niniejszej konwencji, stosownie do artykułu 47 ustepu 1,

przyczepy w ruchu miedzynarodowym, niezaleznie od ich najwiekszego dopuszczalnego ciezaru,

beda korzystały z postanowien niniejszej konwencji nawet wtedy, gdy nie sa zarejestrowane.

Rozdział IV

Kierujacy pojazdami samochodowymi

Artykuł 41

Waznosc praw jazdy

1. Umawiajace sie Strony uznaja:

a) kazde krajowe prawo jazdy, sporzadzone w ich jezyku narodowym lub w jednym z ich

jezyków narodowych, a jezeli nie jest sporzadzone w takim jezyku, to, do którego jest

dołaczony uwierzytelniony przekład;

b) kazde krajowe prawo jazdy zgodne z postanowieniami załacznika 6 do niniejszej

konwencji oraz

c) kazde miedzynarodowe prawo jazdy zgodne z postanowieniami załacznika 7 do

niniejszej konwencji,

jako uprawniajace na ich terytoriach do kierowania pojazdem, który nalezy do kategorii wymienionych

w prawie jazdy, pod warunkiem ze prawo jazdy jest nadal wazne oraz ze zostało wydane przez inna

Umawiajaca sie Strone lub jeden z jej organów terenowych albo przez stowarzyszenie upowaznione

do tego przez te inna Umawiajaca sie Strone lub jeden z jej organów terenowych. Postanowien

niniejszego ustepu nie stosuje sie do praw jazdy osób uczacych sie kierowania pojazdami.

2. Niezaleznie od postanowien poprzedniego ustepu:

a) jezeli waznosc prawa jazdy jest uzalezniona od zawartej w nim specjalnej adnotacji,

ze posiadacz powinien uzywac okreslonych przyrzadów lub ze pojazd powinien miec

okreslone urzadzenia ze wzgledu na inwalidztwo kierujacego, prawo jazdy bedzie

uznane za wazne tylko wówczas, gdy warunki te beda zachowane;

b) Umawiajace sie Strony moga odmówic uznania na swoich terytoriach waznosci

kazdego prawa jazdy, którego posiadacz nie ukonczył osiemnastego roku zycia;

c) Umawiajace sie Strony moga odmówic uznania na swoich terytoriach waznosci praw

jazdy na kierowanie pojazdami samochodowymi lub zespołami pojazdów kategorii C,

D i E, wymienionych w załacznikach 6 i 7 do niniejszej konwencji, jezeli ich

posiadacze nie ukonczyli dwudziestego pierwszego roku zycia.

3. Umawiajace sie Strony podejma niezbedne srodki zmierzajace do tego, aby krajowe

i miedzynarodowe prawa jazdy, wymienione w ustepie 1 litery a), b) i c) niniejszego artykułu, nie były

wydawane na ich terytoriach bez nalezytego zagwarantowania umiejetnosci kierowcy oraz jego

sprawnosci fizycznej.

4. Przy stosowaniu postanowien ustepu 1 i ustepu 2 litera c) niniejszego artykułu:

a) do pojazdów samochodowych kategorii B, wymienionych w załacznikach 6 i 7 do

niniejszej konwencji, moze byc dołaczona lekka przyczepa; moze do nich byc takze

dołaczona przyczepa, której najwieksza dopuszczalna masa przekracza 750 kg (1650

funtów), ale nie przekracza ona masy własnej pojazdu samochodowego, oraz jezeli

najwieksza dopuszczalna masa pojazdów połaczonych w ten sposób nie przekracza

3500 kg (7700 funtów);

b) do pojazdów samochodowych kategorii C lub D, wymienionych w załacznikach 6 i 7

do niniejszej konwencji, moze byc dołaczona lekka przyczepa, a powstały w ten

sposób zespół pojazdów nadal nalezy do kategorii C lub kategorii D.

5. Miedzynarodowe prawo jazdy moze byc wydane wyłacznie posiadaczowi krajowego prawa jazdy,

który je otrzymał z zachowaniem minimalnych warunków ustalonych w niniejszej konwencji. Nie moze

byc ono wazne po wygasnieciu odpowiadajacego mu krajowego prawa jazdy, którego numer powinien

byc wpisany do miedzynarodowego prawa jazdy.

6. Postanowienia niniejszego artykułu nie zobowiazuja Umawiajacych sie Stron do:

a) uznawania waznosci krajowych lub miedzynarodowych praw jazdy wydanych na

terytorium innej Umawiajacej sie Strony osobom, których stałe miejsce zamieszkania

w tym czasie znajduje sie na ich terytoriach lub zostało ono przeniesione na ich

terytoria po wystawieniu tych praw jazdy;

b) uznawania waznosci wyzej wymienionych praw jazdy wydanych kierujacym, których

stałe miejsce zamieszkania w czasie ich wydawania nie znajdowało sie na terytorium,

na którym te prawa jazdy zostały wydane, lub których miejsce zamieszkania po

wydaniu tych praw jazdy zostało przeniesione na inne terytorium.

Artykuł 42

Zawieszenie waznosci praw jazdy

1. Umawiajace sie Strony lub ich organy terenowe moga cofnac kierujacemu, który na ich terytoriach

popełnił wykroczenie pociagajace za soba w mysl ich ustawodawstwa cofniecie prawa jazdy,

uprawnienie do korzystania na ich terytoriach z posiadanego krajowego lub miedzynarodowego prawa

jazdy. W takim przypadku własciwa władza Umawiajacej sie Strony lub jej organu terenowego, która

cofneła uprawnienie do korzystania z prawa jazdy, moze:

a) zatrzymac prawo jazdy i przechowac je przez okres, na który uprawnienie do

korzystania z prawa jazdy zostało cofniete, lub do czasu opuszczenia przez kierowce

jej terytorium, jezeli wyjazd nastepuje przed upływem tego okresu;

b) zawiadomic o cofnieciu uprawnienia do korzystania z prawa jazdy te władze, która je

wydała lub w której imieniu to prawo jazdy zostało wydane;

c) w odniesieniu do miedzynarodowego prawa jazdy - zamiescic adnotacje w miejscu do

tego przeznaczonym, ze prawo jazdy utraciło waznosc na jej terytorium;

d) jezeli nie zostało zastosowane postepowanie przewidziane pod litera a) niniejszego

ustepu - uzupełnic zawiadomienie wymienione pod litera b) przez zwrócenie sie

z prosba do władzy, która wydała prawo jazdy lub w której imieniu zostało ono

wydane, o zawiadomienie zainteresowanego o powzietej wobec niego decyzji.

2. Umawiajace sie Strony dołoza staran, aby zawiadomic zainteresowanych o decyzjach, które zostały

im przekazane, stosownie do postepowania przewidzianego pod litera d) ustepu 1 niniejszego

artykułu.

3. adne z postanowien niniejszej konwencji niej moze byc interpretowane jako zabraniajace

Umawiajacym sie Stronom lub ich organom terenowym wprowadzenia zakazu kierowania pojazdem

przez kierujacego majacego krajowe lub miedzynarodowe prawo jazdy, jezeli jest oczywiste lub

dowiedzione, ze stan jego nie pozwala na bezpieczne kierowanie pojazdem lub ze uprawnienie do

kierowania zostało cofniete w panstwie, w którym znajduje sie jego stałe miejsce zamieszkania.

Artykuł 43

Postanowienia przejsciowe

Miedzynarodowe prawa jazdy, odpowiadajace postanowieniom Konwencji o ruchu drogowym,

sporzadzonej w Genewie dnia 19 wrzesnia 1949 r., oraz wydane w okresie pieciu lat od daty wejscia

w zycie niniejszej konwencji zgodnie z jej artykułem 47 ustepem 1, powinny byc w celu stosowania

artykułów 41 i 42 niniejszej konwencji traktowanie na równi z miedzynarodowymi prawami jazdy

przewidzianymi w niniejszej konwencji.

Rozdział V

Warunki dopuszczenia rowerów i motorowerów do ruchu miedzynarodowego

Artykuł 44

1. Rowery bez silnika w ruchu miedzynarodowym powinny:

a) miec skuteczny hamulec;

b) byc wyposazone w dzwonek słyszalny na dostateczna odległosc oraz nie miec

zadnych innych dzwiekowych urzadzen ostrzegawczych;

c) byc wyposazone w czerwone swiatło odblaskowe z tyłu oraz w urzadzenia dajace

białe lub zółte selektywne swiatło do przodu oraz czerwone swiatło do tyłu.

2. Na terytoriach Umawiajacych sie Stron, które zgodnie z art. 54 ust. 2 niniejszej konwencji nie

złozyły oswiadczenia o zrównaniu motorowerów z motocyklami, motorowery w ruchu

miedzynarodowym powinny:

a) miec dwa niezalezne hamulce;

b) byc wyposazone w dzwonek lub inne dzwiekowe urzadzenie ostrzegawcze słyszalne

na dostateczna odległosc;

c) byc wyposazone w skutecznie działajacy tłumik wydechu;

d) byc wyposazone w urzadzenia dajace białe lub zółte swiatło do przodu oraz czerwone

swiatło do tyłu, a ponadto w czerwone urzadzenie odblaskowe z tyłu;

e) miec ceche tozsamosci okreslona w załaczniku 4 do niniejszej konwencji.

3. Na terytoriach Umawiajacych sie Stron, które zgodnie z artykułem 54 ustepem 2 niniejszej

konwencji złozyły oswiadczenie o zrównaniu motorowerów z motocyklami, motorowery w celu

dopuszczenia ich do ruchu miedzynarodowego powinny spełniac warunki przewidziane dla motocykli

w załaczniku 5 do niniejszej konwencji.

Rozdział VI

Postanowienia koncowe

Artykuł 45

1. Konwencja niniejsza bedzie otwarta do podpisu w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych

w Nowym Jorku do dnia 31 grudnia 1969 r. dla wszystkich panstw bedacych członkami Organizacji

Narodów Zjednoczonych lub jednej z jej organizacji wyspecjalizowanych badz Miedzynarodowej

Agencji Energii Atomowej albo stronami Statutu Miedzynarodowego Trybunału Sprawiedliwosci, jak

równiez dla kazdego innego panstwa, które zostało zaproszone przez Zgromadzenie Ogólne

Organizacji Narodów Zjednoczonych, aby zostało Strona niniejszej konwencji.

2. Konwencja niniejsza podlega ratyfikacji. Dokumenty ratyfikacyjne powinny byc złozone

Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych.

3. Konwencja niniejsza bedzie otwarta do przystapienia dla kazdego panstwa wymienionego

w ustepie 1 niniejszego artykułu. Dokumenty przystapienia powinny byc złozone Sekretarzowi

Generalnemu.

4. Podpisujac niniejsza konwencje albo składajac dokumenty ratyfikacyjne lub przystapienia, kazde

panstwo notyfikuje Sekretarzowi Generalnemu, jaki znak wyrózniajacy wybiera dla umieszczenia na

pojazdach w ruchu miedzynarodowym zarejestrowanych zgodnie z załacznikiem 3 do niniejszej

konwencji. W drodze nastepnej notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego kazde panstwo

moze zmienic uprzednio wybrany znak wyrózniajacy.

Artykuł 46

1. Kazde panstwo w czasie podpisywania lub ratyfikacji niniejszej konwencji albo przystapienia do niej

lub kiedykolwiek pózniej moze w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego

oswiadczyc, ze niniejsza konwencja bedzie stosowana na wszystkich lub niektórych terytoriach, za

których stosunki miedzynarodowe jest ono odpowiedzialne. Konwencja bedzie stosowana na

terytorium lub terytoriach wymienionych w notyfikacji po upływie trzydziestu dni od dnia otrzymania tej

notyfikacji przez Sekretarza Generalnego lub od dnia wejscia w zycie konwencji w stosunku do

panstwa składajacego notyfikacje, w zaleznosci od tego, który z tych dni jest pózniejszy.

2. Kazde panstwo, które złozyło oswiadczenie zgodnie z ustepem 1 niniejszego artykułu, moze pózniej

w w kazdym czasie oswiadczyc w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego, ze

niniejsza konwencja przestanie byc stosowana na terytorium wymienionym w notyfikacji i w tym

przypadku przestanie obowiazywac w stosunku do tego terytorium po upływie jednego roku od dnia

otrzymania tej notyfikacji przez Sekretarza Generalnego.

3. Kazde panstwo składajace notyfikacje zgodnie z ustepem 1 niniejszego artykułu zawiadamia

Sekretarza Generalnego, jaki znak wyrózniajacy lub znaki wybrało ono dla umieszczenia na

pojazdach w ruchu miedzynarodowym zarejestrowanych na danym terytorium lub na danych

terytoriach zgodnie z załacznikiem 3 do niniejszej konwencji. W drodze nastepnej notyfikacji

skierowanej do Sekretarza Generalnego kazde panstwo moze zmienic uprzednio wybrany znak

wyrózniajacy.

Artykuł 47

1. Niniejsza konwencja wejdzie w zycie po upływie dwunastu miesiecy od dnia złozenia pietnastego

dokumentu ratyfikacyjnego lub przystapienia.

2. W stosunku do kazdego panstwa, które ratyfikuje niniejsza konwencje lub przystapi do niej po

złozeniu pietnastego dokumentu ratyfikacyjnego lub przystapienia, konwencja wejdzie w zycie po

upływie dwunastu miesiecy od dnia złozenia przez to panstwo swego dokumentu ratyfikacyjnego lub

przystapienia.

Artykuł 48

Z dniem wejscia w zycie niniejszej konwencji uchyli i zastapi ona w stosunkach miedzy Umawiajacymi

sie Stronami Konwencje miedzynarodowa dotyczaca ruchu samochodowego i Konwencje

miedzynarodowa dotyczaca ruchu drogowego, obie podpisane w Paryzu dnia 24 kwietnia 1926 r.,

Konwencje o uregulowaniu ruchu samochodowego miedzy panstwami amerykanskimi, otwarta do

podpisu w Waszyngtonie dnia 15 grudnia 1943 r. oraz Konwencje o ruchu drogowym, otwarta do

podpisu w Genewie dnia 19 wrzesnia 1949 r.

Artykuł 49

1. Po upływie jednego roku od wejscia w zycie niniejszej konwencji kazda Umawiajaca sie Strona

moze zaproponowac jedna lub wiecej zmian do konwencji. Tekst kazdej zaproponowanej zmiany wraz

z uzasadnieniem powinien byc przesłany Sekretarzowi Generalnemu, który zawiadomi o tym

wszystkie Umawiajace sie Strony. Umawiajace sie Strony w ciagu dwunastu miesiecy nastepujacych

po dacie tego zawiadomienia beda mogły poinformowac Sekretarza Generalnego, czy:

a) przyjmuja zmiane lub

b) odrzucaja zmiane, albo

c) zycza sobie zwołania konferencji w celu rozpatrzenia zmiany. Sekretarz Generalny

przesyła tekst zaproponowanej zmiany równiez wszystkim innym panstwom

wymienionym w artykule 45 ustepie 1 niniejszej konwencji.

2. a) Kazda zaproponowana zmiana, przekazana zgodnie z poprzednim ustepem, bedzie

uwazana za przyjeta, jezeli w wyzej wymienionym terminie dwunastu miesiecy mniej

niz jedna trzecia Umawiajacych sie Stron zawiadomi Sekretarza Generalnego, ze

odrzuca zmiane lub zyczy sobie zwołania konferencji w celu jej rozpatrzenia.

Sekretarz Generalny zawiadomi wszystkie Umawiajace sie Strony o kazdym przyjeciu

albo odrzuceniu proponowanej zmiany lub tez zyczeniu zwołania konferencji. Jezeli

ogólna liczba zawiadomien o odrzuceniu zmian i zyczen zwołania konferencji,

otrzymanych w okreslonym terminie dwunastu miesiecy, jest mniejsza niz jedna

trzecia ogólnej liczby Umawiajacych sie Stron, Sekretarz Generalny zawiadomi

wszystkie Umawiajace sie Strony, ze zmiana wejdzie w zycie w szesc miesiecy po

upływie terminu dwunastu miesiecy okreslonego w poprzednim ustepie w stosunku do

wszystkich Umawiajacych sie Stron, z wyjatkiem tych, które w tym okreslonym

terminie odrzuciły zmiane lub zyczyły sobie zwołania konferencji w celu jej

rozpatrzenia.

b) Kazda Umawiajaca sie Strona, która w wyzej wymienionym terminie dwunastu

miesiecy odrzuciła propozycje zmiany lub zyczyła sobie zwołania konferencji w celu

jej rozpatrzenia, moze w kazdym czasie po upływie tego okresu notyfikowac

Sekretarzowi Generalnemu, ze przyjmuje zmiane, a Sekretarz Generalny zawiadamia

o tej notyfikacji wszystkie inne Umawiajace sie Strony. Zmiana ta wejdzie w zycie w

odniesieniu do Umawiajacych sie Stron, które notyfikowały o jej przyjeciu, w szesc

miesiecy po otrzymaniu przez Sekretarza Generalnego ich notyfikacji.

3. Jezeli zaproponowana zmiana nie została przyjeta zgodnie z ustepem 2 niniejszego artykułu oraz

jezeli w terminie dwunastu miesiecy, okreslonym w ustepie 1 niniejszego artykułu, mniej niz połowa

ogólnej liczby Umawiajacych sie Stron zawiadomi Sekretarza Generalnego o odrzuceniu

zaproponowanej zmiany i jezeli co najmniej jedna trzecia ogólnej liczby Umawiajacych sie Stron, lecz

nie mniej niz dziesiec, zawiadomi go, ze przyjmuje zmiane lub zyczy sobie zwołania konferencji w celu

jej rozpatrzenia, Sekretarz Generalny zwoła konferencje w celu rozpatrzenia zaproponowanej zmiany

lub kazdej innej propozycji, która moze mu byc przekazana zgodnie z ustepem 4 niniejszego artykułu.

4. W razie zwołania konferencji zgodnie z ustepem 3 niniejszego artykułu, Sekretarz Generalny

zaprosi na nia wszystkie panstwa wymienione w artykule 45 ustepie 1 niniejszej konwencji. Zwróci sie

on do wszystkich panstw zaproszonych na konferencje, aby najpózniej na szesc miesiecy przed

dniem jej otwarcia przedstawiły mu wszelkie propozycje, które zyczyłyby sobie równiez rozpatrzyc na

tej konferencji oprócz proponowanej zmiany, oraz przekaze te propozycje, najpózniej na trzy miesiace

przed dniem otwarcia konferencji, wszystkim panstwom zaproszonym na konferencje.

5. a) Kazda zmiana niniejszej konwencji bedzie uwazana za przyjeta, jezeli zostanie

przyjeta wiekszoscia dwóch trzecich głosów panstw reprezentowanych na konferencji,

pod warunkiem ze wiekszosc ta obejmuje co najmniej dwie trzecie Umawiajacych sie

Stron reprezentowanych na konferencji. Sekretarz Generalny zawiadomi wszystkie

Umawiajace sie Strony o przyjeciu zmiany; zmiana ta wejdzie w zycie po upływie

dwunastu miesiecy od daty tego zawiadomienia w stosunku do wszystkich

Umawiajacych sie Stron, z wyjatkiem tych, które w tym terminie zawiadomiły

Sekretarza Generalnego o odrzuceniu zmiany.

b) Kazda Umawiajaca sie Strona, która odrzuciła zmiane w wyzej wymienionym terminie

dwunastu miesiecy, moze w dowolnym czasie notyfikowac Sekretarzowi

Generalnemu o przyjeciu zmiany; Sekretarz Generalny zawiadomi o tej notyfikacji

wszystkie inne Umawiajace sie Strony. Zmiana ta wejdzie w zycie w odniesieniu do

Umawiajacej sie Strony, która notyfikowała o jej przyjeciu, po upływie szesciu

miesiecy od dnia otrzymania przez Sekretarza Generalnego tej notyfikacji lub po

upływie wyzej wymienionego okresu dwunastu miesiecy, w zaleznosci od tego, która

z tych dat jest pózniejsza.

6. Jezeli zaproponowanej zmiany nie uwaza sie za przyjeta zgodnie z ustepem 2 niniejszego artykułu

i jezeli nie zostały spełnione warunki przewidziane w ustepie 3 niniejszego artykułu, dotyczace

zwołania konferencji, zaproponowana zmiane uwaza sie za odrzucona.

Artykuł 50

Kazda Umawiajaca sie Strona moze wypowiedziec niniejsza konwencje w drodze pisemnej notyfikacji

skierowanej do Sekretarza Generalnego. Wypowiedzenie nabiera mocy po upływie jednego roku od

dnia otrzymania tej notyfikacji przez Sekretarza Generalnego.

Artykuł 51

Konwencja niniejsza przestanie obowiazywac, jezeli w jakimkolwiek okresie kolejnych dwunastu

miesiecy liczba Umawiajacych sie Stron bedzie mniejsza niz piec.

Artykuł 52

Kazdy spór miedzy dwiema lub wiecej Umawiajacymi sie Stronami dotyczacy interpretacji lub

stosowania niniejszej konwencji, którego strony nie beda mogły rozstrzygnac w drodze negocjacji lub

w inny sposób, moze byc przekazany do rozstrzygniecia Miedzynarodowemu Trybunałowi

Sprawiedliwosci na zadanie którejkolwiek z zainteresowanych Umawiajacych sie Stron.

Artykuł 53

adne postanowienie niniejszej konwencji nie moze byc interpretowane jako zakazujace Umawiajacej

sie Stronie zastosowania srodków zgodnych z postanowieniami Karty Narodów Zjednoczonych

i ograniczonych wymaganiami sytuacji, które ona uwaza za niezbedne do zapewnienia swego

zewnetrznego lub wewnetrznego bezpieczenstwa.

Artykuł 54

1. Kazde panstwo w chwili podpisywania niniejszej konwencji albo składania dokumentu

ratyfikacyjnego lub przystapienia moze oswiadczyc, ze nie uwaza sie za zwiazanie artykułem 52

niniejszej konwencji. Inne Umawiajace sie Strony nie beda zwiazane artykułem 52 wobec kazdej

Umawiajacej sie Strony, która złozyła takie oswiadczenie.

2. W chwili składania dokumentu ratyfikacyjnego lub przystapienia kazde panstwo moze oswiadczyc

w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego, ze w celu stosowania niniejszej

konwencji zrównuje motorowery z motocyklami (artykuł 1 litera n). Kazde panstwo moze pózniej

cofnac w dowolnym czasie to oswiadczenie w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza

Generalnego.

3. Oswiadczenia przewidziane w ustepie 2 niniejszego artykułu nabieraja mocy po upływie szesciu

miesiecy od dnia otrzymania odnosnej notyfikacji przez Sekretarza Generalnego lub od dnia wejscia w

zycie konwencji dla panstwa, które złozyło takie oswiadczenie, w zaleznosci od tego, który z tych dni

jest pózniejszy.

4. Kazda zmiana uprzednio wybranego znaku wyrózniajacego, notyfikowanego zgodnie z artykułem

45 ustepem 4 lub artykułem 46 ustepem 3 niniejszej konwencji, nabiera mocy po upływie trzech

miesiecy od dnia otrzymania tej notyfikacji przez Sekretarza Generalnego.

5. Zastrzezenia do niniejszej konwencji oraz jej załaczników, inne niz przewidziane w ustepie 1

niniejszego artykułu, sa dopuszczalne pod warunkiem, ze beda sformułowane na pismie, a jezeli

zostały sformułowane przed złozeniem dokumentu ratyfikacyjnego lub przystapienia - pod warunkiem,

ze zostana potwierdzone w tym dokumencie. Sekretarz Generalny przekaze te zastrzezenia

wszystkim Panstwom, o których mowa w artykule 45 ustepie 1 niniejszej konwencji.

6. Kazda Umawiajaca sie Strona, która sformułowała zastrzezenie lub złozyła oswiadczenie zgodnie

z ustepami 1 lub 4 niniejszego artykułu, moze je cofnac w dowolnym czasie w drodze notyfikacji

skierowanej do Sekretarza Generalnego.

7. Kazde zastrzezenie złozone zgodnie z ustepem 5 niniejszego artykułu:

a) zmienia dla Umawiajacej sie Strony, która zgłosiła to zastrzezenie, postanowienia

konwencji, do których ono sie odnosi, w zakresie tego zastrzezenia;

b) zmienia te postanowienia w tym samym zakresie dla innych Umawiajacych sie Stron

w ich stosunkach z ta Umawiajaca sie Strona, która zgłosiła to zastrzezenie.

Artykuł 55

Oprócz oswiadczen, notyfikacji i zawiadomien przewidzianych w artykułach 49 i 54 niniejszej

konwencji Sekretarz Generalny bedzie zawiadamiał wszystkie panstwa wymienione w artykule 45

ustepie 1 o:

a) podpisaniu, ratyfikacjach i przystapieniach w mysl artykułu 45;

b) notyfikacjach i oswiadczeniach w mysl artykułu 45 ustepu 4 i artykułu 46;

c) datach wejscia w zycie niniejszej konwencji zgodnie z artykułem 47;

d) dacie wejscia w zycie zmian do niniejszej konwencji zgodnie z artykułem 49 ustepami

2 i 5;

e) wypowiedzeniach na podstawie artykułu 50;

f) wygasnieciu niniejszej konwencji zgodnie z artykułem 51.

Artykuł 56

Oryginał niniejszej konwencji, sporzadzony w jednym egzemplarzu w jezykach angielskim, chinskim,

francuskim, hiszpanskim i rosyjskim, które to teksty sa jednakowo autentyczne, zostanie złozony na

przechowanie Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, który przesle

nalezycie uwierzytelnione jego odpisy wszystkim panstwom wymienionym w artykule 45 ustepie 1

niniejszej konwencji.

Na dowód czego nizej podpisani pełnomocnicy, nalezycie upowaznieni przez swoje Rzady, podpisali

niniejsza konwencje.

Sporzadzono w Wiedniu dnia ósmego listopada tysiac dziewiecset szescdziesiatego ósmego roku.

Załacznik Nr 1

WYJATKI OD OBOWIAZKU DOPUSZCZENIA DO RUCHU MIEDZYNARODOWEGO POJAZDÓW

SAMOCHODOWYCH I PRZYCZEP

1. Umawiajace sie Strony moga nie dopuscic na swoich terytoriach do ruchu miedzynarodowego

pojazdów samochodowych, przyczep lub zespołów pojazdów, których masa całkowita lub naciski osi

albo wymiary przekraczaja wielkosci ustalone w ustawodawstwie krajowym dla pojazdów

zarejestrowanych na ich terytoriach. Umawiajace sie Strony, na których terytoriach odbywa sie

miedzynarodowy ruch ciezkich pojazdów, powinny dazyc do zawarcia regionalnych porozumien w celu

dopuszczenia do ruchu miedzynarodowego na drogach danego regionu, z wyjatkiem dróg

drugorzednych, pojazdów i zespołów pojazdów, których masa i wymiary nie przekraczaja wielkosci

ustalonych w tych porozumieniach.

2. W celu stosowania ustepu 1 niniejszego załacznika nie bedzie uwazane za przekroczenie

najwiekszej dopuszczalnej szerokosci wystawanie:

a) opon w poblizu ich styku z ziemia oraz połaczen wskazników cisnienia w oponach;

b) urzadzen przeciwslizgowych nałozonych na koła;

c) lusterek skonstruowanych w ten sposób, ze pod wpływem umiarkowanego nacisku

moga odchylac sie w obu kierunkach, tak aby po odchyleniu nie przekraczały jednak

najwiekszej dopuszczalnej szerokosci;

d) kierunkowskazów umieszczonych z boku i swiateł obrysowych, pod warunkiem ze nie

wystaja one wiecej niz kilka centymetrów;

e) plomb celnych nałozonych na ładunek oraz urzadzen słuzacych do przytwierdzenia

i ochrony tych plomb.

3. Umawiajace sie Strony moga nie dopuscic do ruchu miedzynarodowego na swoich terytoriach

nastepujacych zespołów pojazdów, jezeli ruch takich zespołów jest zabroniony przez ich

ustawodawstwo krajowe:

a) motocykli z przyczepami;

b) zespołów pojazdów składajacych sie z pojazdu samochodowego i kilku przyczep;

c) pojazdów członowych przeznaczonych do przewozu osób.

4. Umawiajace sie Strony moga nie dopuscic do ruchu miedzynarodowego na swoim terytorium

pojazdów samochodowych i przyczep, korzystajacych z odstepstw wymienionych w ustepie 60

załacznika 5 do niniejszej konwencji.

5. Umawiajace sie Strony moga nie dopuscic do ruchu miedzynarodowego na swoim terytorium

motorowerów i motocykli, którymi kierujacy i, jezeli sa - pasazerowie, nie beda zaopatrzeni w kaski

ochronne.

6. Umawiajace sie Strony moga uzaleznic dopuszczenie do ruchu miedzynarodowego na swoim

terytorium kazdego pojazdu samochodowego, innego niz dwukołowy motorower lub dwukołowy

motocykl bez bocznego wózka, od wyposazenia pojazdu samochodowego w urzadzenie wymienione

w ustepie 56 załacznika 5 do niniejszej konwencji, przeznaczone w razie zatrzymania sie na jezdni do

uprzedzenia o niebezpieczenstwie, jakie stanowi pojazd zatrzymany.

7. Umawiajace sie Strony moga uzaleznic dopuszczenie do ruchu miedzynarodowego na niektórych

drogach o trudnych warunkach jazdy lub niektórych obszarach o niekorzystnym dla jazdy

ukształtowaniu terenu, połozonych na ich terytorium, pojazdów samochodowych, których najwieksza

dopuszczalna masa przekracza 3500 kg (7700 funtów), od przestrzegania specjalnych przepisów ich

ustawodawstwa krajowego dotyczacych dopuszczenia na takich drogach lub obszarach

zarejestrowanych przez nie pojazdów o takiej samej najwiekszej dopuszczalnej masie.

8. Umawiajace sie Strony moga nie dopuscic do ruchu miedzynarodowego na swoim terytorium

wszelkich pojazdów samochodowych wyposazonych w asymetryczne swiatła mijania, jezeli swiatła te

nie sa dostosowane do kierunku ruchu obowiazujacego na ich terytorium.

9. Umawiajace sie Strony moga nie dopuscic do ruchu miedzynarodowego na swoim terytorium

kazdego pojazdu samochodowego lub kazdej przyczepy złaczonej z pojazdem samochodowym, które

maja inny znak wyrózniajacy niz znak przewidziany dla tego pojazdu w artykule 37 niniejszej

konwencji.

Załacznik Nr 2

NUMER REJESTRACYJNY POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH I PRZYCZEP W RUCHU

MIEDZYNARODOWYM

1. Numer rejestracyjny, o którym mowa w artykułach 35 i 36 konwencji, powinien składac sie z cyfr lub

z cyfr i liter. Cyfry powinny byc cyframi arabskimi, a litery powinny byc duzymi literami alfabetu

łacinskiego. Moga byc jednak stosowane inne cyfry lub alfabety, lecz numer rejestracyjny powinien

byc wówczas powtórzony cyframi arabskimi i duzymi literami alfabetu łacinskiego.

2. Numer rejestracyjny powinien byc zestawiony i umieszczony w taki sposób, aby w normalnym

swietle dziennym był czytelny z odległosci, co najmniej 40 m (130 stóp) dla obserwatora znajdujacego

sie na osi stojacego pojazdu. Jednakze Umawiajace sie Strony moga zmniejszyc te minimalna

odległosc dla rejestrowanych przez nie motocykli oraz specjalnych kategorii pojazdów

samochodowych, na których umieszczenie numerów rejestracyjnych o wymiarach wystarczajacych na

ich odczytanie z odległosci 40 m (130 stóp) byłoby trudne.

3. Jezeli numer rejestracyjny jest umieszczony na specjalnej tablicy, tablica ta powinna byc płaska

i umieszczona w płaszczyznie pionowej lub prawie pionowej oraz prostopadle do srodkowego

podłuznego przekroju pojazdu. Jezeli numer jest umieszczony lub wymalowany na pojezdzie, to

powierzchnia, na której jest on umieszczony lub wymalowany, powinna byc płaska i pionowa lub

prawie płaska i pionowa oraz prostopadła do srodkowego podłuznego przekroju pojazdu.

4. Z zastrzezeniem postanowien artykułu 32 ustepu 5 konwencji tablica lub powierzchnia, na której

numer rejestracyjny jest umieszczony lub wymalowany, moze byc wykonana z materiału

odblaskowego.

Załacznik Nr 3

ZNAK WYRÓNIAJACY POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH I PRZYCZEP W RUCHU

MIEDZYNARODOWYM

1. Znak wyrózniajacy, wymieniony w artykule 37 konwencji, powinien składac sie z jednej do trzech

duzych liter alfabetu łacinskiego. Litery powinny miec wysokosc co najmniej 0,08 m (3,1 cala);

szerokosc kreski tych liter powinna wynosic co najmniej 0,01 m (0,4 cala). Litery powinny byc koloru

czarnego, wymalowane na białym tle majacym forme elipsy, której dłuzsza os powinna byc pozioma.

2. Jezeli znak wyrózniajacy składa sie tylko z jednej litery, dłuzsza os elipsy moze byc pionowa.

3. Znak wyrózniajacy nie powinien byc właczony do numeru rejestracyjnego lub umieszczony w taki

sposób, ze mogłoby to prowadzic do pomylenia go z numerem rejestracyjnym lub zmniejszac jego

czytelnosc.

4. Na motocyklach i ich przyczepach wymiary osi elipsy powinny wynosic co najmniej 0,175 m (6,9

cala) oraz 0,115 m (4,5 cala). Na innych pojazdach samochodowych i ich przyczepach wymiary osi

elipsy powinny wynosic co najmniej:

a) 0,24 m (9,4 cala) i 0,145 m (5,7 cala), jezeli znak wyrózniajacy składa sie z trzech liter;

b) 0,175 m (6,9 cala) i 0,115 m (4,5 cala), jezeli znak wyrózniajacy składa sie z mniej niz

trzech liter.

5. Postanowienia ustepu 3 załacznika 2 maja zastosowanie do znaku wyrózniajacego umieszczonego

na pojazdach.

Załacznik Nr 4

CECHY TOSAMOSCI POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH I PRZYCZEP W RUCHU

MIEDZYNARODOWYM

1. Cechy tozsamosci powinny obejmowac:

a) w przypadku pojazdów samochodowych:

i) nazwe lub znak fabryczny producenta pojazdu;

ii) na podwoziu albo w braku podwozia na nadwoziu - numer fabryczny lub

numer serii wytwórni;

iii) na silniku - numer silnika, jezeli taki numer jest umieszczony na nim przez

wytwórnie;

b) w przypadku przyczepy - dane wyzej wymienione pod literami i) oraz ii);

c) w przypadku motoroweru - pojemnosc skokowa cylindra i znak "CM".

2. Cechy wymienione w ustepie 1 niniejszego załacznika powinny byc umieszczone w miejscach

dostepnych oraz powinny byc łatwo czytelne; ponadto powinny byc takie, aby ich nie mozna było

zmienic lub usunac. Litery i cyfry zawarte w cechach powinny byc wyłacznie literami alfabetu

łacinskiego lub tzw. kursywy angielskiej i cyframi arabskimi albo powinny byc powtórzone w tej formie.

Załacznik Nr 5

WARUNKI TECHNICZNE DOTYCZACE POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH I PRZYCZEP

1. Umawiajace sie Strony, które zgodnie z art. 1 lit. n) niniejszej konwencji złozyły oswiadczenie o

zrównaniu z motocyklami trzykołowych pojazdów, których ciezar własny nie przekracza 400 kg (900

funtów), powinny podporzadkowac te pojazdy postanowieniom niniejszego załacznika dotyczacym

badz motocykli, badz innych pojazdów samochodowych.

2. W rozumieniu niniejszego załacznika okreslenie "przyczepa" stosuje sie wyłacznie do przyczep

przeznaczonych do łaczenia z pojazdem samochodowym.

3. Nie naruszajac postanowien artykułu 3 ustepu 2 litera a) niniejszej konwencji, kazda Umawiajaca

sie Strona moze poddac pojazdy samochodowe, które rejestruje, oraz przyczepy, które dopuszcza do

ruchu zgodnie ze swoim ustawodawstwem wewnetrznym, przepisom uzupełniajacym lub bardziej

rygorystycznym niz postanowienia niniejszego załacznika.

Rozdział I

Hamowanie

4. W rozumieniu niniejszego rozdziału:

a) okreslenie "koła jednej osi" oznacza koła umieszczone symetrycznie lub prawie

symetrycznie w stosunku do srodkowego podłuznego przekroju pojazdu, nawet

wtedy, gdy nie sa umieszczone na tej samej osi (os podwójna uwaza sie za dwie

osie);

b) okreslenie "hamulec roboczy" oznacza urzadzenie uzywane zwykle w celu

zmniejszenia szybkosci i zatrzymania pojazdu;

c) okreslenie "hamulec postojowy" oznacza urzadzenie uzywane w celu utrzymania

pojazdu w stanie unieruchomionym podczas nieobecnosci kierujacego lub utrzymania

w takim stanie odłaczonej przyczepy;

d) okreslenie "hamulec awaryjny" oznacza urzadzenie przeznaczone do zmniejszenia

szybkosci i zatrzymania pojazdu w razie niesprawnosci hamulca zasadniczego.

A. Hamowanie pojazdów samochodowych innych niz motocykle

5. Kazdy pojazd samochodowy inny niz motocykl powinien byc zaopatrzony w hamulce łatwe do

uruchomienia przez kierujacego z jego miejsca w pojezdzie. Hamulce te powinny spełniac

nastepujace trzy funkcje hamowania:

a) hamulec roboczy powinien pozwalac na zmniejszenie szybkosci i bezpieczne

zatrzymanie pojazdu w sposób pewny, szybki i skuteczny, bez wzgledu na stan

załadowania oraz wzniesienia lub spadku drogi, po której ten pojazd jedzie;

b) hamulec postojowy powinien pozwalac na utrzymanie pojazdu unieruchomionego, bez

wzgledu na stan załadowania, na wzniesieniu lub spadku, wynoszacym 16%, przy

czym powierzchnie czynne hamulca powinny pozostawac zacisniete pod wpływem

wyłacznie mechanicznego urzadzenia zaciskajacego;

c) hamulec awaryjny powinien pozwalac na zmniejszenie szybkosci i zatrzymanie

pojazdu na dostatecznie krótkim odcinku bez wzgledu na stan jego załadowania,

nawet w razie niesprawnosci hamulca zasadniczego.

6. Z zastrzezeniem postanowien ustepu 5 niniejszego załacznika urzadzenia spełniajace trzy funkcje

hamowania (hamulec roboczy, hamulec awaryjny i hamulec postojowy) moga miec czesci wspólne;

kombinacje przyrzadów sterowania dopuszcza sie pod warunkiem, ze pozostana dwa odrebne

przyrzady sterowania.

7. Hamulec roboczy powinien działac na wszystkie koła pojazdu; jednakze w pojazdach posiadajacych

wiecej niz dwie osie koła jednej osi moga nie byc hamowane.

8. Hamulec awaryjny powinien działac przynajmniej na jedno koło z kazdej strony srodkowego

podłuznego przekroju pojazdu; to samo postanowienie ma zastosowanie do hamulca postojowego.

9. Hamulec roboczy i hamulec postojowy powinny działac na powierzchnie hamujace trwale złaczone

z kołami za pomoca wystarczajaco wytrzymałych czesci.

10. adna z powierzchni hamujacych nie powinna miec mozliwosci oddzielania sie od kół. Jednakze

dopuszcza sie mozliwosc takiego oddzielania sie dla niektórych powierzchni hamujacych, pod

warunkiem ze:

a) jest ono krótkotrwałe, na przykład podczas zmiany biegu;

b) w odniesieniu do hamulca postojowego jest ono mozliwe tylko na skutek działania

kierujacego; oraz

c) w odniesieniu do hamulca zasadniczego lub pomocniczego zostaje zachowana

mozliwosc stałego hamowania ze skutecznoscia przepisana zgodnie z ust. 5

niniejszego załacznika.

B. Hamowanie przyczep

11. Bez naruszania postanowien ustepu 17 lit. e) niniejszego załacznika, kazda przyczepa,

z wyjatkiem przyczepy lekkiej, powinna byc wyposazona w nastepujace hamulce:

a) hamulec roboczy pozwalajacy na zmniejszenie szybkosci pojazdu i zatrzymanie go

w sposób bezpieczny, szybki i skuteczny bez wzgledu na stan załadowania oraz

stopien wzniesienia lub spadku drogi, po której pojazd jedzie,

b) hamulec postojowy pozwalajacy na utrzymanie pojazdu unieruchomionego, bez

wzgledu na stan załadowania, na wzniesieniu lub spadku wynoszacym 16%, przy

czym powierzchnie czynne hamulca powinny pozostawac zacisniete pod wpływem

wyłacznie mechanicznego urzadzenia zaciskajacego. Postanowienie to nie ma

zastosowania do przyczep, które nie moga byc odłaczone od pojazdu ciagnacego bez

uzycia narzedzi, pod warunkiem ze beda spełnione wymagania dotyczace hamulca

postojowego w zespole pojazdów.

12. Urzadzenia spełniajace dwie funkcje hamowania (zasadnicza i postojowa) moga miec czesci

wspólne.

13. Hamulec roboczy powinien działac na wszystkie koła przyczepy.

14. Hamulec roboczy powinien pozwalac na uruchomienie go przez przyrzad sterowania hamulca

zasadniczego pojazdu ciagnionego; jezeli jednak najwieksza dopuszczalna masa przyczepy nie

przekracza 3500 kg (7700 funtów), to hamulec moze byc tego rodzaju, ze podczas ruchu jest

wprawiany w działanie na skutek tylko samego zblizenia przyczepy do pojazdu ciagnacego

(hamowanie siła bezwładnosci).

15. Hamulec roboczy i hamulec postojowy powinny działac na powierzchnie hamujace trwale złaczone

z kołami za pomoca wystarczajaco wytrzymałych czesci.

16. Urzadzenia hamujace powinny zapewniac mozliwosc samoczynnego zatrzymania przyczepy

w razie rozerwania sie urzadzenia sprzegajacego podczas ruchu. Jednakze postanowienie to nie ma

zastosowania do jednoosiowych lub dwuosiowych przyczep o rozstawie osi mniejszym niz 1 m (40

cali), pod warunkiem ze ich najwieksza dopuszczalna masa nie przekracza 1500 kg (3300 funtów)

oraz ze - z wyjatkiem naczep - oprócz głównego urzadzenia sprzegajacego sa wyposazone

w urzadzenie sprzegajace dodatkowe, przewidziane w ustepie 58 niniejszego załacznika.

C. Hamowanie zespołów pojazdów

17. W uzupełnieniu postanowien czesci A i B niniejszego rozdziału dotyczacych pojazdów

pojedynczych (pojazdów samochodowych i przyczep) do zespołów tych pojazdów maja zastosowanie

nastepujace postanowienia:

a) urzadzenia hamujace kazdego z pojazdów, tworzacych zespół, powinny byc

skoordynowane;

b) działanie hamulca roboczego powinno byc odpowiednio rozłozone pomiedzy

pojazdami tworzacymi zespół i zsynchronizowane;

c) najwieksza dopuszczalna masa przyczepy nie wyposazonej w hamulec roboczy nie

moze przekraczac połowy sumy masy własnego pojazdu ciagnacego i masy kierowcy.

D. Hamowanie motocykli

18. a) Kazdy motocykl powinien byc wyposazony w dwa urzadzenia hamujace: jedno

działajace co najmniej na koło lub koła tylne, a drugie na koło lub koła przednie; jezeli

motocykl jest połaczony z bocznym wózkiem, nie wymaga sie hamowania koła tego

wózka. Te urzadzenia hamowania powinny pozwalac na zmniejszenie szybkosci

motocykla oraz zatrzymanie go w sposób bezpieczny, szybki i skuteczny, bez

wzgledu na stan załadowania oraz stopien wzniesienia lub spadku drogi, po której on

jedzie.

b) Oprócz urzadzen przewidzianych pod litera a) niniejszego ustepu motocykl majacy

trzy koła umieszczone symetrycznie w stosunku do srodkowego podłuznego przekroju

pojazdu powinien byc wyposazony w hamulec postojowy, odpowiadajacy warunkom

wymienionym w ustepie 5 litera b) niniejszego załacznika.

Rozdział II

Swiatła i urzadzenia odblaskowe

19. W rozumieniu niniejszego rozdziału okreslenie:

"swiatło drogowe" - oznacza swiatło pojazdu przeznaczone do oswietlenia drogi z przodu

pojazdu na znaczna odległosc;

"swiatło mijania" - oznacza swiatło pojazdu przeznaczone do oswietlenia drogi z przodu

pojazdu bez oslepiania lub przeszkadzania kierujacym nadjezdzajacym z przeciwka lub innym

uzytkownikom drogi;

"swiatło pozycyjne przednie" - oznacza swiatło pojazdu przeznaczone do sygnalizowania

obecnosci i szerokosci pojazdu widzianego z przodu;

"swiatło pozycyjne tylne" - oznacza swiatło pojazdu przeznaczone do sygnalizowania

obecnosci i szerokosci pojazdu widzianego z tyłu;

swiatło hamowania - "stop" - oznacza swiatło pojazdu przeznaczone do sygnalizowania innym

uzytkownikom drogi, znajdujacym sie z tyłu tego pojazdu, ze kierujacy wprowadził w działanie

hamulec zasadniczy;

"swiatło przeciwmgłowe" - oznacza swiatło przeznaczone do polepszenia oswietlenia drogi

podczas mgły, opadów sniegu, gwałtownej ulewy lub burzy piaskowej;

"swiatło cofania" - oznacza swiatło pojazdu przeznaczone do oswietlenia drogi z tyłu pojazdu

oraz ostrzegania innych uzytkowników drogi, ze pojazd cofa sie lub zamierza sie cofac;

"swiatło zmiany kierunku ruchu" (kierunkowskazy) - oznacza swiatło pojazdu przeznaczone do

sygnalizowania innym uzytkownikom drogi, ze kierujacy zamierza zmienic kierunek ruchu

w prawo lub w lewo;

"swiatło odblaskowe" - oznacza urzadzenie przeznaczone do sygnalizowania obecnosci

pojazdu przez odbijanie swiatła wysyłanego przez zródło swiatła nie zwiazane z tym

pojazdem, przy czym obserwator znajduje sie blisko tego zródła;

"powierzchnia oswietlajaca" - oznacza dla swiateł widoczna powierzchnie wysyłajaca swiatło,

a dla swiateł odblaskowych - widoczna powierzchnie odbijajaca swiatło.

20. Barwy swiateł wymienionych w niniejszym rozdziale powinny byc, w miare mozliwosci, zgodne

z okresleniami podanymi w dodatku do niniejszego załacznika.

21. Kazdy pojazd samochodowy, z wyjatkiem motocykli, który na płaskiej drodze moze osiagnac

szybkosc przekraczajaca 40 km (25 mil) na godzine, powinien byc wyposazony z przodu w parzysta

liczbe białych lub zółtych selektywnych swiateł drogowych, zdolnych do nalezytego oswietlenia drogi w

nocy podczas dobrej pogody na odległosc co najmniej 100 m (325 stóp) przed pojazdem. Zewnetrzne

krawedzie powierzchni oswietlajacych swiateł drogowych nie moga w zadnym razie znajdowac sie

blizej zewnetrznej krawedzi pojazdu niz zewnetrzne krawedzie powierzchni oswietlajacych swiateł

mijania.

22. Kazdy pojazd samochodowy, z wyjatkiem motocykli, który na płaskiej drodze moze osiagna

szybkosc przekraczajaca 10 km (6 mil) na godzine, powinien byc wyposazony z przodu w dwa białe

lub zółte selektywne swiatła mijania, zdolne do nalezytego oswietlenia drogi w nocy podczas dobrej

pogody na odległosc co najmniej 40 m (130 stóp) przed pojazdem. Z kazdej strony punkt powierzchni

oswietlajacej najbardziej oddalony od srodkowego podłuznego przekroju pojazdu nie powinien

znajdowac sie dalej niz 0,40 m (16 cali) od bocznej krawedzi obrysu pojazdu. Pojazd samochodowy

nie moze miec wiecej niz dwa swiatła mijania. Swiatła mijania powinny byc ustawione w taki sposób,

aby odpowiadały okresleniu ustalonemu w ustepie 19 niniejszego załacznika.

23. Kazdy pojazd samochodowy, inny niz dwukołowy motocykl bez bocznego wózka, powinien byc

wyposazony z przodu w dwa białe swiatła pozycyjne; dopuszcza sie jednak z przodu zółte selektywne

swiatła pozycyjne, połaczone ze swiatłami drogowymi lub swiatłami mijania, które wysyłaja zółte

selektywne swiatła. Jezeli te swiatła pozycyjne sa jedynymi swiatłami zapalonymi z przodu pojazdu,

powinny byc widoczne w nocy podczas dobrej pogody na odległosc co najmniej 300 m (1000 stóp),

bez oslepiania lub przeszkadzania innym uzytkownikom drogi. Z kazdej strony punkt powierzchni

oswietlajacej najbardziej oddalony od srodkowego podłuznego przekroju pojazdu nie powinien

znajdowac sie dalej niz 0,40 m (16 cali) od bocznej krawedzi obrysu pojazdu.

24. a) Kazdy pojazd samochodowy, inny niz dwukołowy motocykl bez bocznego wózka,

powinien byc wyposazony z tyłu w parzysta liczbe czerwonych swiateł pozycyjnych

widocznych w nocy podczas dobrej pogody na odległosc co najmniej 300 m (1000

stóp), bez oslepiania lub przeszkadzania innym uzytkownikom drogi. Z kazdej strony

punkt powierzchni oswietlajacej najbardziej oddalony od srodkowego podłuznego

przekroju pojazdu nie powinien znajdowac sie dalej niz 0,40 m (16 cali) od bocznej

krawedzi obrysu pojazdu.

b) Kazda przyczepa powinna byc wyposazona z tyłu w parzysta liczbe czerwonych

swiateł pozycyjnych widocznych w nocy podczas dobrej pogody na odległosc co

najmniej 300 m (1000 stóp), bez oslepiania lub przeszkadzania innym uzytkownikom

drogi. Z kazdej strony punkt powierzchni oswietlajacej najbardziej oddalony od

srodkowego podłuznego przekroju przyczepy nie powinien znajdowac sie dalej niz

0,40 m (16 cali) od bocznej krawedzi obrysu przyczepy. Jednakze przyczepy, których

dopuszczalna szerokosc nie przekracza 0,80 m (32 cale), moga byc wyposazone

tylko w jedno takie swiatło, jezeli sa one przyczepione z tyłu dwukołowego motocykla

bez bocznego wózka.

25. Kazdy pojazd samochodowy lub przyczepa, majace numer rejestracyjny z tyłu, powinny byc

wyposazone w urzadzenie słuzace do oswietlenia tego numeru w taki sposób, aby numer oswietlony

za pomoca tego urzadzenia był czytelny w nocy podczas dobrej pogody i przy zatrzymanym pojezdzie

z odległosci 20 m (65 stóp) od tyłu tego pojazdu; jednakze kazda Umawiajaca sie Strona moze

zmniejszyc te minimalna odległosc w nocy w takiej samej proporcji i dla tych samych pojazdów, dla

których zgodnie z ustepem 2 załacznika 2 do niniejszej konwencji zmniejszyła te minimalna odległosc

w dzien.

26. Połaczenia elektryczne we wszystkich pojazdach samochodowych (łacznie z motocyklami) oraz

we wszystkich zespołach składajacych sie z pojazdu samochodowego i jednej lub wiecej przyczep

powinny byc tak urzadzone, aby swiatła drogowe, swiatła mijania, swiatła przeciwmgłowe i przednie

swiatła pozycyjne pojazdu samochodowego oraz urzadzenie oswietlajace wymienione wyzej w ustepie

25 nie mogły byc właczone bez jednoczesnego właczenia tylnych swiateł pozycyjnych pojazdu

samochodowego lub ostatniego pojazdu wchodzacego w skład zespołu pojazdów.

Jednakze postanowienie to nie ma zastosowania do swiateł drogowych lub swiateł mijania, jezeli sa

one uzywane do dawania swietlnych sygnałów ostrzegawczych, wymienionych w artykule 33 ustepie 5

niniejszej konwencji. Ponadto połaczenia elektryczne powinny byc tak urzadzone, aby swiatła

pozycyjne przednie pojazdu samochodowego właczały sie zawsze przy właczaniu swiateł mijania,

swiateł drogowych lub swiateł przeciwmgłowych.

27. Kazdy pojazd samochodowy, inny niz dwukołowy motocykl bez bocznego wózka, powinien byc

wyposazony z tyłu co najmniej w dwa czerwone swiatła odblaskowe w kształcie innym niz trójkatny.

Z kazdej strony punkt powierzchni oswietlajacej najbardziej oddalony od srodkowego, podłuznego

przekroju pojazdu nie powinien znajdowac sie dalej niz 0,40 m (16 cali) od bocznej krawedzi obrysu

pojazdu. Swiatła odblaskowe powinny byc widoczne dla kierujacego pojazdem w nocy podczas dobrej

pogody z odległosci, co najmniej 150 m (500 stóp), jezeli sa oswietlone swiatłami drogowymi tego

pojazdu.

28. Kazda przyczepa powinna byc wyposazona z tyłu, co najmniej w dwa czerwone swiatła

odblaskowe. Te swiatła odblaskowe powinny miec kształt równobocznego trójkata z wierzchołkiem

skierowanym do góry i jednym bokiem poziomym, przy czym długosc boku powinna wynosic, co

najmniej 0,15 m (6 cali) i nie wiecej niz 0,20 m (8 cali); wewnatrz tego trójkata nie moze znajdowac sie

zaden sygnał swietlny. Te swiatła odblaskowe powinny spełniac warunki widocznosci ustalone wyzej

w ustepie 27. Z kazdej strony punkt powierzchni oswietlajacej najbardziej oddalony od srodkowego

podłuznego przekroju przyczepy nie powinien znajdowac sie dalej niz 0,40 m (16 cali) od bocznych

krawedzi obrysu przyczepy. Jednakze przyczepy, których szerokosc całkowita nie przekracza 0,80 m

(32 cale), moga byc wyposazone tylko w jedno swiatło odblaskowe, jezeli sa przyczepione do

dwukołowego motocykla bez bocznego wózka.

29. Kazda przyczepa powinna byc wyposazona z przodu w dwa białe swiatła odblaskowe o kształcie

innym niz trójkatny. Te swiatła odblaskowe powinny odpowiadac warunkom umieszczenia

i widocznosci ustalonym wyzej w ustepie 27.

30. Przyczepa powinna byc wyposazona z przodu w dwa białe swiatła pozycyjne, jezeli jej szerokosc

przekracza 1,60 m (5 stóp 2 cale). Przednie swiatła pozycyjne tak przewidziane powinny byc

umieszczone mozliwie najblizej bocznych krawedzi obrysu przyczepy, a w kazdym razie w taki

sposób, aby punkt powierzchni oswietlajacej najbardziej oddalony od srodkowego podłuznego

przekroju przyczepy nie znajdował sie dalej niz 0,15 m (6 cali) od tych krawedzi.

31. Kazdy pojazd samochodowy, z wyjatkiem dwukołowych motocykli z wózkiem lub bez bocznego

wózka, który na płaskiej drodze moze osiagnac szybkosc przekraczajaca 25 km (15 mil) na godzine,

powinien byc wyposazony z tyłu w dwa czerwone swiatła hamowania (stop), których natezenie

powinno byc wyraznie wieksze od natezenia tylnych swiateł pozycyjnych. To samo postanowienie ma

zastosowanie do kazdej przyczepy bedacej ostatnim pojazdem wchodzacym w skład zespołu

pojazdów; jednakze nie wymaga sie wyposazenia w swiatła hamowania (stop) małych przyczep,

których wymiary sa takie, ze swiatła hamowania (stop) pojazdu ciagnacego pozostaja widoczne.

32. Z zastrzezeniem, ze Umawiajace sie Strony, które zgodnie z artykułem 54 ustepem 2 niniejszej

konwencji złozyły oswiadczenie o zrównaniu motorowerów z motocyklami, moga zwalniac motorowery

od obowiazku przestrzegania wszystkich lub niektórych ponizszych postanowien:

a) kazdy dwukołowy motocykl z wózkiem lub bez bocznego wózka powinien byc

wyposazony w jedno swiatło mijania odpowiadajace pod wzgledem barwy

i widocznosci postanowieniom ustalonym wyzej w ustepie 22;

b) kazdy dwukołowy motocykl z wózkiem lub bez bocznego wózka, który na płaskiej

drodze moze osiagnac szybkosc przekraczajaca 40 km (25 mil) na godzine, powinien

oprócz swiatła mijania byc wyposazony co najmniej w jedno swiatło drogowe

odpowiadajace pod wzgledem barwy i widocznosci warunkom ustalonym wyzej

w ustepie 21; jezeli ten motocykl ma wiecej niz jedno swiatło drogowe, swiatła te

powinny byc mozliwie najbardziej zblizone do siebie;

c) dwukołowy motocykl z bocznym wózkiem lub bez takiego wózka nie powinien byc

wyposazony w wiecej niz jedno swiatło mijania ani nie wiecej niz w dwa swiatła

drogowe.

33. Kazdy dwukołowy motocykl bez bocznego wózka moze byc wyposazony z przodu w jedno lub dwa

swiatła pozycyjne, odpowiadajace pod wzgledem barwy i widocznosci warunkom ustalonym wyzej

w ustepie 23. Jezeli motocykl ma dwa przednie swiatła pozycyjne, swiatła te powinny byc mozliwie

najbardziej zblizone do siebie. Dwukołowy motocykl bez bocznego wózka nie powinien byc

wyposazony w wiecej niz dwa przednie swiatła pozycyjne.

34. Kazdy dwukołowy motocykl bez bocznego wózka powinien byc wyposazony z tyłu w jedno tylne

swiatło pozycyjne, odpowiadajace pod wzgledem barwy i widocznosci warunkom ustalonym wyzej

w ustepie 24 litera a).

35. Kazdy dwukołowy motocykl bez bocznego wózka powinien byc wyposazony z tyłu w jedno swiatło

odblaskowe, odpowiadajace pod wzgledem barwy i widocznosci warunkom ustalonym wyzej

w ustepie 27.

36. Z zastrzezeniem, ze Umawiajace sie Strony, które zgodnie z artykułem 54 ustepem 2 konwencji

złozyły oswiadczenie o zrównaniu motorowerów z motocyklami, moga zwolnic dwukołowe motorowery

z bocznym wózkiem lub bez niego od obowiazku przestrzegania ponizszego postanowienia, kazdy

dwukołowy motocykl z wózkiem bocznym lub bez niego powinien byc wyposazony w swiatło

hamowania (stop) odpowiadajace postanowieniom powyzszego ustepu 31.

37. Bez naruszenia postanowien dotyczacych swiateł i urzadzen, przewidzianych dla dwukołowych

motocykli bez bocznego wózka, kazdy boczny wózek złaczony z dwukołowym motocyklem powinien

byc wyposazony z przodu w przednie swiatło pozycyjne, odpowiadajace pod wzgledem barwy

i widocznosci warunkom ustalonym wyzej w ustepie 23, a z tyłu - w tylne swiatło pozycyjne,

odpowiadajace pod wzgledem barwy i widocznosci warunkom ustalonym wyzej w ustepie 24 litera a)

oraz w swiatło odblaskowe, odpowiadajace pod wzgledem barwy i widocznosci warunkom ustalonym

wyzej w ustepie 27. Połaczenia elektryczne powinny byc urzadzone w taki sposób, aby przednie

swiatło pozycyjne i tylne swiatło pozycyjne bocznego wózka właczały sie jednoczesnie z tylnymi

swiatłami pozycyjnymi motocykla. W zadnym razie boczny wózek nie moze miec swiatła drogowego

ani swiatła mijania.

38. Pojazdy samochodowe majace trzy koła umieszczone symetrycznie w stosunku do srodkowego

podłuznego przekroju pojazdu, które stosownie do artykułu 1 litera a) niniejszej konwencji zostały

zrównane z motocyklami, powinny byc wyposazone w urzadzenia przewidziane wyzej w ustepach 21,

22, 23, 24 a), 27 i 31. Jezeli jednak szerokosc takiego pojazdu nie przekracza 1,30 m (4 stopy 3 cale),

wystarcza jedno swiatło drogowe i jedno swiatło mijania. W tym wypadku nie maja zastosowania

postanowienia dotyczace odległosci powierzchni oswietlajacej od zewnetrznej krawedzi pojazdu.

39. Kazdy pojazd samochodowy, z wyjatkiem tych, którymi kierujacy moga za pomoca reki dawac

sygnały o zmianie kierunku ruchu, widoczne ze wszystkich stron dla innych uzytkowników drogi,

powinien byc wyposazony w stałe kierunkowskazy ze swiatłem migajacym barwy zółtej

samochodowej, umieszczone parami na pojezdzie oraz widoczne w dzien i w nocy dla uzytkowników

drogi zainteresowanych ruchem pojazdu. Czestotliwosc migania tych swiateł powinna wynosic

90 błysków na minute z tolerancja 30.

40. Jezeli na pojezdzie samochodowym, innym niz dwukołowy motocykl z wózkiem bocznym lub bez

niego, sa zainstalowane swiatła przeciwmgłowe, to swiatła te powinny miec barwe biała lub zółta

selektywna, powinny byc dwa i powinny byc umieszczone w taki sposób, aby zaden punkt ich

powierzchni oswietlajacej nie znajdował sie wyzej niz najwyzej połozony punkt powierzchni

oswietlajacej swiateł mijania oraz aby z kazdej strony punkt powierzchni oswietlajacej, najbardziej

oddalony od srodkowego podłuznego przekroju pojazdu, nie znajdował sie dalej niz 0,40 m (16 cali)

od bocznych krawedzi obrysu pojazdu.

41. adne swiatło cofania nie powinno oslepiac lub przeszkadzac innym uzytkownikom drogi. Jezeli

swiatło cofania znajduje sie na pojezdzie samochodowym, swiatło to powinno miec barwe biała, zółta

samochodowa lub zółta selektywna. Urzadzenie słuzace do zapalania tego swiatła powinno byc

urzadzone w taki sposób, aby swiatło mogło zapalac sie tylko przy właczonym tylnym biegu.

42. adne swiatło umieszczone na pojezdzie samochodowym lub przyczepie, inne niz swiatło

kierunkowskazów, nie powinno byc swiatłem migajacym, z wyjatkiem swiateł stosowanych zgodnie

z ustawodawstwem krajowym Umawiajacych sie Stron w celu oznaczenia pojazdów lub zespołu

pojazdów, które nie sa zobowiazane do przestrzegania ogólnych zasad ruchu drogowego lub których

obecnosc na drodze wymaga od innych uzytkowników drogi szczególnej ostroznosci, a mianowicie

pojazdów uprzywilejowanych w ruchu, pojazdów poruszajacych sie w kolumnach, pojazdów

o wyjatkowych rozmiarach oraz pojazdów i maszyn samobieznych, słuzacych do budowy i utrzymania

dróg. Umawiajace sie Strony moga jednak dopuscic lub nakazac, aby wszystkie lub niektóre swiatła -

z wyjatkiem swiateł czerwonych - były swiatłami migajacymi, majacymi ostrzegac o istnieniu

szczególnego niebezpieczenstwa, które chwilowo stanowi pojazd.

43. W rozumieniu postanowien niniejszego załacznika uwaza sie:

a) za jedno swiatło - kazda kombinacje dwu lub wiecej swiateł, takich samych lub

róznych, lecz spełniajacych jednakowa funkcje i majacych te sama barwe, których rzut

powierzchni oswietlajacych na pionowa płaszczyzne prostopadła do srodkowego

podłuznego przekroju pojazdu zajmuje nie mniej niz 50% powierzchni najmniejszego

prostokata opisanego na rzutach wymienionych powierzchni oswietlajacych;

b) za dwa swiatła lub za jedna pare swiateł - jedna powierzchnie oswietlajaca w kształcie

pasma, jezeli jest ono umieszczone symetrycznie w stosunku do srodkowego

podłuznego przekroju pojazdu oraz jezeli rozciaga sie co najmniej na odległosc

0,40 m (16 cali) od bocznych krawedzi obrysu pojazdu z kazdej jego strony, a jego

długosc wynosi co najmniej 0,80 m (32 cale). Oswietlenie tej powierzchni powinno byc

zapewnione przynajmniej przez dwa zródła swiatła umieszczone mozliwie najblizej jej

krawedzi. Powierzchnia oswietlajaca moze składac sie z zespołu elementów

połozonych obok siebie w ten sposób, aby rzuty powierzchni oswietlajacych róznych

elementów na pionowa płaszczyzne prostopadła do srodkowego podłuznego

przekroju pojazdu zajmowały nie mniej niz 50% powierzchni najmniejszego prostokata

opisanego na rzutach wymienionych elementów oswietlajacych.

44. Swiatła znajdujace sie na jednym pojezdzie, spełniajace jednakowa funkcje i skierowane w tym

samym kierunku, powinny byc jednakowej barwy. Swiatła i swiatła odblaskowe, których liczba jest

parzysta, powinny byc umieszczone symetrycznie w stosunku do srodkowego podłuznego przekroju

pojazdu; nie dotyczy to pojazdów, których zewnetrzny kształt nie jest symetryczny. Kazda para swiateł

powinna miec jednakowe natezenie oswietlenia.

45. Swiatła o róznym przeznaczeniu oraz - z zastrzezeniem postanowien innych ustepów niniejszego

rozdziału - swiatła i swiatła odblaskowe moga byc zgrupowane lub właczone do jednego urzadzenia,

pod warunkiem, ze kazde z tych swiateł i swiateł odblaskowych spełnia odpowiadajace mu

postanowienia niniejszego załacznika.

Rozdział III

Inne postanowienia

Układ kierowniczy

46. Kazdy pojazd samochodowy powinien byc wyposazony w wytrzymały układ kierowniczy,

pozwalajacy kierujacemu na łatwa, szybka i niezawodna zmiane kierunku ruchu pojazdu.

Lusterko

47. Kazdy pojazd samochodowy, inny niz dwukołowy motocykl z wózkiem bocznym lub bez niego,

powinien byc wyposazony w jedno lub kilka lusterek umozliwiajacych obserwacje drogi z tyłu: liczba,

wielkosc i rozmieszczenie tych lusterek powinny byc takie, aby umozliwiały kierujacemu obserwacje

ruchu z tyłu pojazdu.

Dzwiekowe urzadzenie ostrzegawcze

48. Kazdy pojazd samochodowy powinien byc wyposazony co najmniej w jedno dzwiekowe

urzadzenie ostrzegawcze o dostatecznej mocy. Dzwiek urzadzenia ostrzegawczego powinien byc

ciagły, jednolity i nieprzerazliwy. Pojazdy uprzywilejowane w ruchu i pojazdy słuzace do publicznego

przewozu osób moga miec dodatkowe dzwiekowe urzadzenia sygnalizacyjne nie odpowiadajace

powyzszym wymaganiom.

Wycieraczka szyby przedniej

49. Kazdy pojazd samochodowy wyposazony w szybe przednia, której wielkosc i kształt sa takie, ze

kierujacy moze normalnie ze swego miejsca widziec droge z przodu wyłacznie przez przezroczyste

czesci tej przedniej szyby, powinien byc wyposazony, co najmniej w jedna skuteczna i wytrzymała

wycieraczke odpowiednio umieszczona, której działanie nie wymaga stałej interwencji kierujacego.

Urzadzenie do zmywania szyby przedniej

50. Kazdy pojazd samochodowy, który powinien byc wyposazony co najmniej w jedna wycieraczke

szyby przedniej, powinien takze byc wyposazony w urzadzenie do zmywania szyby przedniej.

Szyba przednia i szyby

51. Na kazdym pojezdzie samochodowym i na kazdej przyczepie:

a) tworzywa przezroczyste, stanowiace elementy scian zewnetrznych pojazdu, łacznie z

szyba przednia, albo wewnetrznych scianek działowych, powinny byc takie, aby w

razie rozbicia ryzyko skaleczenia było ograniczone do minimum;

b) szyby przednie powinny byc wykonane z takiego tworzywa, którego przezroczystosc

nie ulega pogorszeniu, i powinny byc takie, zeby nie powodowały zadnego znacznego

zniekształcenia przedmiotów widzianych przez nie oraz zeby w razie rozbicia kierujacy

miał jeszcze dostateczna widocznosc drogi.

Urzadzenie do cofania

52. Kazdy pojazd samochodowy powinien byc wyposazony w urzadzenie do cofania, uruchamiane

z miejsca kierowcy. Jednakze urzadzenie to nie jest obowiazkowe dla motocykli lub pojazdów

samochodowych o trzech kołach umieszczonych symetrycznie w stosunku do srodkowego

podłuznego przekroju pojazdu, jezeli ich najwieksza dopuszczalna masa nie przekracza 400 kg

(900 funtów).

Tłumik

53. Kazdy silnik spalinowy pojazdu samochodowego powinien byc wyposazony w skuteczny tłumik

wydechu; urzadzenie to powinno byc tego rodzaju, aby kierujacy ze swego miejsca nie mógł wyłaczyc

jego działania.

Opony

54. Koła pojazdów samochodowych i ich przyczep powinny byc zaopatrzone w pneumatyczne opony,

a stan tych opon powinien byc taki, aby zapewniał bezpieczenstwo, włacznie z przyczepnoscia, nawet

na mokrej drodze. Jednakze postanowienie niniejsze nie zabrania Umawiajacym sie Stronom zezwolic

na stosowanie urzadzen, które dawałyby rezultaty, co najmniej równe rezultatom wynikajacym

z zastosowania opon pneumatycznych.

Szybkosciomierz

55. Kazdy pojazd samochodowy, który na płaskiej drodze moze osiagnac szybkosc przekraczajaca

40 km (25 mil) na godzine, powinien byc wyposazony w szybkosciomierz; jednakze Umawiajace sie

Strony moga zwolnic niektóre kategorie motocykli i innych lekkich pojazdów od tego obowiazku.

Urzadzenie ostrzegawcze na pojazdach samochodowych

56. Urzadzenie wymienione w artykule 23 ustepie 5 oraz w ustepie 6 załacznika 1 do niniejszej

konwencji powinno byc:

a) albo tablica w kształcie równobocznego trójkata o boku co najmniej 0,40 m (16 cali), z

czerwonym obrzezem o szerokosci co najmniej 0,05 m (2 cale) i wewnatrz prózna lub

jasnej barwy; czerwone obrzeze powinno byc podswietlone od wewnatrz lub

wykonane z materiału odblaskowego; tablica powinna byc tak wykonana, aby mogła

byc ustawiona stale w pionowej pozycji;

b) albo innym równie skutecznym urzadzeniem, przewidzianym w ustawodawstwie

panstwa, w którym pojazd jest zarejestrowany.

Urzadzenie zabezpieczajace przed kradzieza

57. Kazdy pojazd samochodowy powinien byc wyposazony w urzadzenie zabezpieczajace przed

kradzieza, pozwalajace na wyłaczenie jego działania lub zablokowanie jednej z istotnych jego czesci

od chwili pozostawienia go na postoju.

Urzadzenie sprzegowe lekkich przyczep

58. Przyczepy, z wyjatkiem naczep, nie zaopatrzone w automatyczne hamulce przewidziane w ustepie

16 niniejszego załacznika, powinny byc wyposazone, poza urzadzeniem sprzegowym, w sprzeg

dodatkowy (łancuch, linka stalowa itp.), który w razie zerwania sie urzadzenia sprzegowego mógłby

zapobiec opadnieciu dyszla na ziemie oraz zapewnic w pewnym stopniu czesciowe kierowanie

przyczepa.

Postanowienia ogólne

59. a) Jezeli to tylko jest mozliwe, mechanizmy i czesci wyposazenia pojazdu

samochodowego nie powinny stwarzac niebezpieczenstwa pozaru lub eksplozji; nie

powinny one takze w nadmiarze wydzielac szkodliwych gazów, nieprzejrzystych

dymów, woni lub hałasu.

b) Jezeli to tylko jest mozliwe, urzadzenie zapłonu wysokiego napiecia silnika nie

powinno powodowac odczuwalnych niedogodnosci przez nadmierne zakłócenia

radiowe.

c) Kazdy pojazd samochodowy powinien byc tak zbudowany, aby kierujacy miał

zapewnione dostateczne pole widzenia do przodu, w prawo i w lewo, pozwalajace na

bezpieczne kierowanie pojazdem.

d) Jezeli to tylko jest mozliwe, pojazdy samochodowe i przyczepy powinny byc tak

zbudowane i wyposazone, aby w razie wypadku zmniejszały niebezpieczenstwo dla

jadacych osób oraz dla innych uzytkowników drogi. W szczególnosci nie powinny one

miec ani wewnatrz, ani na zewnatrz zadnych zbytecznych ostrych lub wystajacych

ozdób albo innych przedmiotów, które mogłyby byc niebezpieczne dla jadacych osób

lub innych uzytkowników drogi.

Rozdział IV

Odstepstwa

60. Na terenie swego kraju Umawiajace sie Strony moga dopuszczac odstepstwa od postanowien

niniejszego załacznika w odniesieniu do:

a) pojazdów samochodowych i przyczep, których szybkosc konstrukcyjna na płaskiej

drodze nie moze przekroczyc 25 km (16 mil) na godzine lub których szybkosc

ustawodawstwo krajowe ogranicza do 25 km na godzine;

b) wózków inwalidzkich, tzn. małych pojazdów samochodowych specjalnie

zaprojektowanych i skonstruowanych - a nie tylko przystosowanych - do uzytkowania

przez osobe dotknieta kalectwem lub niezdolnoscia fizyczna i normalnie uzywanych

tylko przez te osobe;

c) pojazdów przeznaczonych do doswiadczen w celu osiagania postepu technicznego

i zwiekszenia bezpieczenstwa;

d) pojazdów o specjalnym kształcie lub specjalnego typu albo pojazdów uzywanych do

specjalnych celów w szczególnych warunkach.

61. Umawiajace sie Strony moga dopuszczac odstepstwa od postanowien niniejszego załacznika

w odniesieniu do pojazdów, które te Strony rejestruja i które moga uczestniczyc w ruchu

miedzynarodowym:

a) zezwalajac na uzywanie barwy zółtej samochodowej dla swiateł pozycyjnych,

wymienionych w ustepach 23 i 30 niniejszego załacznika, oraz swiateł odblaskowych

wymienionych w ustepie 29 niniejszego załacznika;

b) zezwalajac na uzywanie barwy czerwonej dla tych swiateł kierunkowskazów

wymienionych w ustepie 39 niniejszego załacznika, które sa umieszczone z tyłu

pojazdu samochodowego;

c) zezwalajac na uzywanie barwy czerwonej dla tych swiateł wymienionych w ostatnim

zdaniu ustepu 42 niniejszego załacznika, które sa umieszczone z tyłu pojazdu

samochodowego;

d) w odniesieniu do rozmieszczenia swiateł na pojazdach samochodowych

przeznaczonych do specjalnych celów, których kształt zewnetrzny nie pozwala na

przestrzeganie wymienionych postanowien bez zastosowania urzadzen

montowanych, które moga łatwo ulec uszkodzeniu lub oderwaniu;

e) zezwalajac na uzywanie nieparzystej liczby swiateł drogowych, wiekszej niz dwa, na

rejestrowanych przez siebie pojazdach samochodowych; oraz

f) w odniesieniu do przyczep słuzacych do przewozu długich ładunków (dłuzyc, rur itp.),

które to przyczepy w czasie ruchu nie sa doczepione do pojazdu ciagnacego, lecz sa

z nim połaczone tylko za pomoca ładunku.

Rozdział V

Postanowienia przejsciowe

62. Postanowien niniejszego załacznika nie stosuje sie do pojazdów samochodowych

zarejestrowanych po raz pierwszy i przyczep przekazanych do eksploatacji na terytorium

Umawiajacych sie Stron przed wejsciem w zycie niniejszej konwencji lub w ciagu dwóch lat po jej

wejsciu w zycie, pod warunkiem ze te pojazdy samochodowe i przyczepy spełniaja wymagania czesci

I, II i III załacznika 6 do konwencji o ruchu drogowym z 1949 r.

DODATEK

Okreslenie barwy filtrów dla uzyskania barw wymienionych w niniejszym załaczniku (współrzedne

trójbarwne).

Czerwona:

granica w kierunku zółtej: y 0,335

granica w kierunku purpurowej1): z 0,008

Biała:

granica w kierunku niebieskiej: x 0,310

granica w kierunku zółtej: x 0,500

granica w kierunku zielonej: x 0,150 + 0,640x

granica w kierunku zielonej: y 0,440

granica w kierunku purpurowej: y 0,050 + 0,750x

granica w kierunku czerwonej: y 0,382

ółta samochodowa2)

granica w kierunku zółtej1): y 0,429

granica w kierunku czerwonej1): y 0,398

granica w kierunku białej1): z 0,007

ółta selektywna3)

granica w kierunku czerwonej1): y 0,138 + 0,580x

granica w kierunku zielonej1): y 1,29x - 0,100

granica w kierunku białej1): y - x + 0,966

granica w kierunku wartosci spektralnej1): y -x + 0,992

Do sprawdzenia charakterystyk kolorymetrycznych tych filtrów powinno byc wykorzystywane zródło

swiatła barwy białej o temperaturze 2854°K [odpowiadajace zródłu A Miedzynarodowej Komisji do

Spraw Oswietlenia (CIE)].

zzzzzzzzzzzzzzzz

1) W tych przypadkach zostały przyjete inne granice niz zalecane przez CIE, poniewaz napiecia

zasilania na zaciskach lamp, w które swiatła sa wyposazone, wykazuja powazne zmiany.

2) Odnosi sie do barwy swiateł samochodowych, zwanej dotychczas zwykle pomaranczowa lub

pomaranczowozółta. Odpowiada scisle okreslonej czesci zółtego pasma w trójkacie barw CIE.

3) Stosuje sie wyłacznie do swiateł mijania i swiateł drogowych. W odniesieniu do specjalnego

przypadku swiateł przeciwmgłowych selektywnosc barwy uwazana bedzie za wystarczajaca, jezeli

współczynnik czystosci nie bedzie mniejszy niz 0,820, a granica w kierunku barwy białej y -x +

0,966, wiec w tym przypadku y -x + 0,940 oraz y = 0,440.

ZAŁACZNIK Nr 6

(pominiety)

ZAŁACZNIK Nr 7

(pominiety)